Hugur - 01.01.1994, Blaðsíða 30

28
Wayne Norman
HUGUR
sögunnar lil að endurbæta fyrri kröfu sína (scm hann setti fram í
greininni frá 1951) um að kenning sé óásættanleg nema hún komi
heim og saman við alla ígrundaða dóma okkar. Yfirvegað jafnvægi
tekur tillit til þess hversu „líklegt það sé að ígrundaðir dómar séu
að einhverju marki óreglulegir og úr lagi gengnir ..." Það er ferli
sem gerir manni kleift að breyta fyrri dómum eftir að borin hefur
verið fyrir mann „greinargerð um manns eigin réttlætistilfinningu
sem innsæi manns telur trúverðuga“; sérstaklega þegar „maður
getur fundið skýringar á frávikunum sem draga úr trausti manns á
upprunalegum dómum og ef greinargerðin sem sett er fram gefur
tilefni til dóma sem maður finnur að fallast megi á“.41
Eins og ég mun víkja að í lok ritgerðarinnar, þá hefur á undan-
förnum árum orðið nokkur áherslubreyting hvað varðar við-
fangsefni rannsókna í stjórnmálaheimspeki. Sífellt færri heim-
spekingar finna sig knúna til að ráðast í réttlætingar á yfirgrips-
miklum kenningum að hætti Rawls. Þess í stað hafa flestir heim-
spekingar einbeitt sér að afmörkuðum vandamálum og lögmálum
— stundum er ástæðan að hluta til sú að þeir ganga út frá
umtalsverðum hluta úr grunngerð kenningar Rawls sem gefnum og
að hluta til sú að í þeirra augum er það of viðamikið verkefni að
ætla sér að leysa öll þau ágreiningsmál um kenninguna sem upp
koma, auk þess sem hægt sé að komast hjá því.42 Þrátt fyrir þetta
Ratio, 19 no. I (1977), „Considered Judgeinents Again,“ Human Studies, 5
(1982) og „Grounding Rights and a Method of Reflective Equilibrium,"
lnquiry, 25 (1982); og Joseph Raz, „The Claims of Reflective Equilibrium,“
Inquiry, 25 (1982). — Þessar ritgerðir rökræða möguleikann á því að injög
fullkomin útgáfa að hugmyndinni uin yfirvegað jafnvægi — sérstaklega sú sem
Rawls „fann upp“ og Norman Daniels þróaði áfram — gæti myndað grunninn
að endanlegri réttlætingu á siðfræði. Ég ætla mér ekki að fjalla um þessa
rökræðu að neinu marki hér vegna þess að ég held að það sé augljóst að sú
fullkomna útgáfa sem Daniels lýsir er ekki sú útgáfa sem samtímahöfundar í
stjórnmálafræðum fylgja, hvorki meðvitað né ómeðvitað. Orðað á annan máta,
þá trúi ég að þessu sé fylgt þótt lauslega sé að því marki sem ég rek hér í
greininni. Áhrifamikið yfirlit yfir þessa aðferð og flókin tengsl einstakra
réttlætinga er að finna í ritgerð Daniels, „Reflective Equilibrium and
Archimedean Points," s. 88.
41 A Theory of Justice, s. 48.
42 Þetta kann að jafngilda afneitun á einni grunnforsendu í aðferðafræði Rawls,
sem er að við eigum að byrja á fyrirmyndarkenningu um fullkomlega réttlátt
samfélag vegna þess að slík kenning veitir okkur „eina mögulega grundvöllinn