Uppeldi og menntun - 01.01.2007, Page 14

14
meirihluti þeirra í sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu, fyrir utan tvær stúlknanna.
Til að tryggja að ekki sé hægt að rekja upplýsingarnar sem fram koma til þátttakenda
var þess gætt við framsetningu á niðurstöðum að ekkert komi fram sem gerir einstakl-
inga þekkjanlega. Sömuleiðis hefur öllum nöfnum verið breytt.
Óljóst er hvort þátttakendur í þessari rannsókn eru dæmigerður hópur þolenda
eineltis í framhaldsskólum þar sem lítið er til um rannsóknir á þessum aldurshópi.
Hafa ber í huga að námsráðgjafarnir bentu einungis á tvo pilta og aðeins annar þeirra
samþykkti að taka þátt í rannsókninni. Það vekur upp spurningar um hvort þeir verði
síður fyrir einelti á þessu skólastigi og/eða hvort þeir vilji síður tjá sig um reynslu sína
en stúlkurnar.
Framkvæmd
Viðtölin fóru fram á tímabilinu september–nóvember 2005 og voru með tvenns konar
hætti: Fyrsti höfundur, sem hefur starfað um árabil sem námsráðgjafi í framhalds-
skólum og víðar, tók öll viðtölin. Eitt viðtal fór fram á vinnustað hennar, eitt á skrif-
stofu sem fengin var að láni, þrjú viðtöl fóru fram í viðtalsherbergi í skólum þátttak-
enda og tvö viðtöl fóru fram á heimilum viðmælenda. Viðmælendur völdu í öllum
tilfellum sjálfir staðinn þar sem þeim þótti best að viðtalið færi fram. Í viðtölunum
var stuðst við viðtalsramma þar sem spurt var um ýmsar birtingarmyndir eineltis og
einnig voru afleiðingar þess ítarlega ræddar. Byrjað var á að fá upplýsingar um bak-
grunn þolenda, svo sem aldur, fjölskylduhagi, grunnskólagöngu og félagatengsl. Þá
var spurt um framhaldsskólagönguna, eineltið, hvenær það byrjaði, birtingarmyndir
þess, tengsl við gerendur, viðbrögð og líðan þolenda og hvort eineltinu væri lokið.
Loks var rætt um hvort þolendur teldu að mögulegt væri að vinna fyrirbyggjandi starf
gegn einelti og hvernig bæta mætti samskipti meðal nemenda í framhaldsskólum. Þar
sem um viðkvæmt mál er að ræða var reynt að hafa viðtölin sem líkust venjulegum
samtölum og eins óformleg og kostur var. Reynt var að fá þátttakendur til að lýsa
upplifun sinni og aðstæðum sem best og þeim þáttum sem höfðu mest áhrif á reynslu
þeirra og líðan.
Rýnihópsviðtalið fór þannig fram að nemendahópurinn kom saman í sínum skóla
og ræddi um einelti og samskipti nemenda í framhaldsskólum. Tilgangurinn var að
fá fram betri skilning á viðhorfum og reynslu nemenda almennt af einelti og fá fram
sjónarhorn annarra nemenda en þeirra sem höfðu lent í einelti. Rýnihópar eða hóp-
viðtöl henta vel fyrir rannsókn sem þessa því miklar upplýsingar fást á stuttum tíma
og sjónarhorn margra þátttakenda koma fram (Krueger, 1994; Sóley S. Bender, 2003).
Hópnum stjórnaði námsráðgjafi í viðkomandi skóla.
Greining og úrvinnsla
Í hópviðtalinu skráði rannsakandi hjá sér umræðu og athugasemdir nemendanna eins
og mögulegt var og varpaði fram spurningum til að fylgja eftir og fá betur fram mik-
ilvæga þætti í umræðunni. Að fundinum loknum aðstoðaði námsráðgjafinn við að
rifja upp það sem ekki hafði tekist að skrá jafnóðum. Viðtölin við þolendur eineltis
voru öll tekin upp á segulband og síðan afrituð.
,,HÆGIST MEIN ÞÁ UM ER RÆTT“