Uppeldi og menntun - 01.01.2007, Qupperneq 16

16
mér finnst alltaf eins og þegar ég bið um að fá að vera með þeim, þá finnst
mér alltaf eins og ég sé að troða mér inn í hópinn.
Nínu (sem enn var í skólanum þar sem eineltið hafði farið fram) fannst það aðeins
hafa minnkað en samt var hún oftast ein og sífellt að berjast fyrir stöðu sinni meðal
vinkvennanna. Hún sagðist vera farin að sitja ein en bekkjarsystur hennar sætu tvær
og tvær saman. Jafnvel þó hún prófaði að eiga frumkvæði að því að vinkonurnar
gerðu eitthvað saman fannst henni það líka hunsað og engin hefði tíma. En ef einhver
önnur stakk til dæmis upp á að fara í bíó voru allar til. Önnur stúlka, sem hafði staðið
í svipaðri baráttu fyrir að fá að vera með í hópnum en varð fyrir stöðugri höfnun, lýsti
þessu svona:
Bara svona eins og í fyrra, þá var maður að fara á þessar keppnir, eins og
Gettu betur og Morfís … Ég fór á eina svona keppni sem var haldin hérna
í skólanum og þá var búið að taka frá fullt af sætum fyrir bekkinn okkar.
Einhverjir fjórir krakkar úr bekknum … og svo kem ég og ,,má ég ekki
setjast?.“ ,,Nei, það er allt upptekið.“ Og ég alveg o.k. og sest þarna að-
eins frá. Og svo koma krakkarnir og það eru kannski komnir 10 krakkar
og keppnin byrjuð. Þannig að ég fer og sest og þá alveg ,,nei heyrðu, þetta
er upptekið.“ Svo voru þrjú sæti laus alveg alla keppnina hjá krökkunum.
Mér fannst það ógeðslega leiðinlegt.
Náskylt þessari hunsun er það sem kalla má vald eða stjórnun og móðir Birnu kallaði
fýlustjórnun. Þetta er lýsandi fyrir það valdaójafnvægi sem einkennir einelti (sjá t.d.
Einarsen, 2000; Rigby, 2002a; Roland og Vaaland, 1996). Þetta kom fram í máli þriggja
þátttakenda og birtist þannig að ef þolandinn gerði eitthvað vitlaust eða eitthvað sem
hentaði ekki varð gerandinn fúll. Móðir Birnu sagði: ,,Hún fór í fýlu og það var svona
ákveðinn hluti af því að stjórna, hafa áhrif á Birnu.“ Hún talaði um að stúlkan virtist
hafa ótrúlegt vald yfir Birnu og sagði:
Mér fannst eins og hún upplifði að hún væri að gera rangt ef hún stoppaði
hana [gerandann] og gæfi henni ekki allar þær upplýsingar sem hún bæði
um … það var alveg með ólíkindum, og svo þegar Birna var komin á skrið
að svara henni og orðin svona öruggari … þá allt í einu segir hún bless, tala
við þig seinna.
Munnlegar, miskunnarlausar og niðurlægjandi athugasemdir skólafélaga eru birtingar-
myndir eineltis sem flestir þolendanna höfðu orðið fyrir. Allir þátttakendur, bæði
þolendur og nemendafélagshópurinn, töluðu um einelti af slíkum toga. Þá var við-
komandi til dæmis kallaður öllum illum nöfnum fyrir framan hóp nemenda, fékk
dómharðar og niðurlægjandi athugasemdir, illt augnaráð og var hafður að háði og
spotti. Eygló sagðist hafa fengið augnagotur og athugasemdir á göngunum, svo sem
,,þarna er þessi ljóta, feita sem ég var með í grunnskóla“ og önnur stúlka talaði um að
gerandinn hefði horft voðalega grimmilega á hana.
Kári mundi ekki mikið af því sem hafði verið sagt og gert við hann í sambandi við
eineltið en talaði þó um ,,skítakomment“ sem hann fékk. Hann sagði eineltið hafa
,,HÆGIST MEIN ÞÁ UM ER RÆTT“