Uppeldi og menntun - 01.01.2007, Blaðsíða 23

23
Flestir þolendurnir höfðu íhugað að hætta í framhaldsskólanum þar sem þeir höfðu
orðið fyrir einelti og einn sagði:
Já, ég hef oft hugsað það … en hérna, ég á eitt ár eftir í skólanum, ég hugs-
aði með mér, þú veist, núna áður en ég byrjaði þennan vetur. Af hverju að
hætta núna þegar ég á bara eitt ár eftir?
Annar þolandi orðaði það svo: ,,Ég var að hugsa um að hætta út af þessu. Ég gefst ekki
upp út af einhverju svona dóti, þá bara hafa þau unnið, ég bara hlusta ekki á svona
kjaftæði … eða tek það ekki inn á mig eins og margir gera.“
Úrræði fyrir þolendur
Þolendur eineltis í framhaldsskólunum virðast ekki eiga auðvelt með að leita sér
hjálpar og þess vegna getur verið erfitt fyrir skóla að uppgötva og kljást við eineltið.
Þetta rímar við það sem fram hefur komið í rannsóknum Lewis (2004) og Rigby (2000),
að með aldrinum minnkar vilji til að segja frá eineltinu því margir þolendur þjást af
skömm.
Viðmælendum fannst greinilega erfitt að viðurkenna stöðu sína og skömmin hindrar
þá í að segja frá reynslu sinni. Móðir Birnu sagði að hún hefði alls ekki viljað ræða sín
mál í skólanum og bara ákveðið að hætta. Guðrún sagði:
Auðvitað hefði ég helst, og námsráðgjafinn þá, talið að það væri náttúrlega
best að vita … skilurðu … hverjir þetta væru og taka málið upp … Birna
bara þverneitaði því, það bara kom ekki til greina. Það gerir það enginn, þú
veist, maður fer ekkert að … þá var eins og hún upplifði það eitthvað þú
veist alveg looser … þú veist, maður fer ekkert að klaga.
Kári var sama sinnis og fannst það bara ,,kettlingaskapur“ að fara til skólastjóra og
vera eitthvað að væla. Hann sagðist ekki vera týpan sem væri að klaga fólk. Nína var
líka hrædd um að ef hún segði frá yrðu afleiðingarnar enn verri. Hún sagði:
Ég mundi til dæmis ekki vilja að það væri talað við þær um að þær væru að
gera mér eitthvað. Því þá mundi ég halda að þær mundu útiloka mig ennþá
meira fyrir að hafa verið að segja þetta … mér finnst líka eins og það sé bara
einelti í grunnskóla en ekki í framhaldsskóla. Það eigi ekkert að vera einelti
í framhaldsskóla því það eigi allir að vera orðnir það þroskaðir að þeir geri
þetta ekki. Ég held að fólk átti sig ekkert á þessu að það sé einelti kannski
að vera skilinn útundan … þeim finnist það bara sjálfsagður hlutur.
Í ljós kom að nemendum fannst viðbrögð skólans einkennast af úrræðaleysi. Margir
höfðu talað við námsráðgjafann í skólanum eða umsjónar kennara sinn og fannst það
yfirleitt gott. Greinilegt er að reynt var að gera eitthvað í málunum en samt upplifðu
þeir það þannig að þeim fannst ekki nóg gert eða að það bæri ekki árangur. Ein stúlkan
var til dæmis mjög reið yfir að búið var að segja henni að það yrði fundur með gerand-
anum og fjölskyldu hans, en það dróst alltaf. Loks var fundur og hún sagði: ,,Þá var
hún bara ein þarna inni og þurfti ekki einu sinni að biðjast afsökunar.“
ARNHEIÐUR GÍGJA GUÐMUNDSDÓTTIR, SIF EINARSDÓTTIR OG VANDA SIGURGEIRSDÓTTIR