Uppeldi og menntun - 01.01.2007, Blaðsíða 78

78
urum sveitarfélagsins og viðhorfum þeirra. Upphaflega var gert ráð fyrir samanburði
á ýmsum þáttum úr niðurstöðum milli skóla og sveitarfélaganna. Léleg svörun í öðru
sveitarfélaginu þótti gera þetta ómögulegt. Líklegt er að ástæður liggi að einhverju
leyti í litlum tíma til kynningar og fyrirlagningar og rafræn svörun kann að hafa fæl-
ingarmátt ef kennarar eru ekki vanir þeirri aðferð. Telja má fullvíst að bæði sveitarfé-
lögin bjóði skólum sínum og kennurum góðar starfsaðstæður, og því er ekki líklegt
að skýringar sé að leita í slíkum þáttum. Erfitt er að gera sér grein fyrir hvers vegna
svörun varð ekki ennþá meiri en 70% í sveitarfélaginu þar sem spurningalistinn var
lagður fyrir á staðnum. Hluti skýringarinnar er þó að rúmlega 10% kennaranna voru
fjarverandi þegar listinn var lagður fyrir.
Þær niðurstöður sem hér eru birtar eiga af framangreindum ástæðum við um kenn-
ara í grunnskólum í einu stóru sveitarfélagi, þar sem svarhlutfall var tæplega 70% af
heildarþýðinu.
NIÐURSTÖÐUR
Í greininni er sagt frá fyrsta hluta af niðurstöðum rannsóknarinnar, aðallega þáttum
sem lúta að kulnun og mögulegum orsökum hennar. Tafla 1 sýnir niðurstöður þrí-
þáttalíkans Maslach og sambærilegar niðurstöður rannsóknarinnar frá 1999. Vekja ber
athygli á að þá var gerð úrtaksrannsókn á landsvísu.
Tafla 1 – Meðalskor á MBI-kvarða í rannsóknum 2005 og 1999.
2005 1999
M sf n M sf n
Tilfinningaþrot 11,93 7,87 170 12,66 7,29 321
Hlutgerving 2,11 2,44 171 2,94 3,61 330
Starfsárangur 39,75 5,37 154 37,25 7,06 287
Niðurstöður nú hníga í sömu átt og 1999, en þær gefa jafnframt vísbendingar um að
nú gæti minni kulnunar meðal grunnskólakennara og leiðbeinenda en þá var. Á það
við um alla undirkvarðana, þ.e. minna tilfinningaþrots og hlutgervingar gætir og
kennurum finnst þeir ná meiri starfsárangri. Mestu munar á starfsárangri, sem nemur
hálfu staðalfráviki. Þannig benda heildarniðurstöður til þess að kulnun kennara hafi
minnkað og vinnugleði aukist.
Tafla 2 – Flokkuð gildi kulnunarþátta.
Minnst Miðlungs Mest
Tilfinningaþrot 0–7 8–12 13–38
Hlutgerving 0 1 2–10
Starfsárangur 21–38 39–41 42–48
L ÍÐAN KENNARA Í STARFI – VINNUGLEÐI EÐA KULNUN?