Morgunn - 01.12.1978, Síða 11

HIMNASYNIU SWEDENBORGS
105
þess að ferðast til útlanda í rannsóknarerindum. Honum hafði
verið boðin prófessorsstaða við IJppsalaháskóla en hafnað þvi,
sökum þess að hann vildi vera óhindraður af hinum þröngu
kröfum kennslusjónarmiða.
Hugur hans neitaði fangelsi kennslustofunnar; gáfur þessa
manns létu sér ekkert i heiminum óviðkomandi. Hann var
jafn stórkostlega ósvífinn í forvitni sinni og ofurmenni endur-
reisnartimabilsins, Leonardo da Vinci. Hann var með nefið
niðri í öllu. A ferðalögum sínum heimsótti hann bókasöfn,
málverkasöfn og hvers konar söfn önnur; kirkjur, klaustur,
heilsuhæli og leikhús. Já, leiksviðið var honum jafn heilagt
og kirkjan. Hann unni verkum skálda engur síður en Guðs
orði.
Það var bjart yfir þessum manni. Hann var heilbrigður á
sál og líkama. Samúð hans umvafði allt og einnig bjartsýni
hans um endanleg örlög mannsins. Þessi bjartsýni átti rætur
smar að rekja til trúar hans á takmarkalausa hæfileika mann-
legs hugar, sem nútimavísindin undirstrika nú daglega. Swed-
enborg orðar þetta skemmtilega: „Ævintýrum mannsins eru
engin takmörk sett. Þegar Kólumbus i'ann leiðina til nýja
meginlandsins, sigldi hann ekki einungis gegn um vötn og
vmda Atlantsála, heldur vötn og vinda sins sterka, leitandi
vilja.“
Og hvað Swedenborg sjálfan snerti náði hann nú einnig
nýjum áfanga i sinni leit. Hann tekur að efast um fullkom-
leika vísindanna, eins og þau voru. Það virðist næstum eðlilegt
sPor á andlegri þroskabraut þessa spámanns og uppfinninga,
að láta sér koma til hugar að finna upp einhvers konar æðri
visindi. Vísindi, sem séu vísindum ofar.
Hann tekur nú að leggja frumdrög að Hagfrœði dýraríkisins
sem er viðtæk rannsókn á mannlegum líkama, þar sem
dregnar eru saman niðurstöður líffærafræðinga um laugar,
yöðva, bein og blóð. En Swedenborg á engan sinn líka. Hann
lætur hér ekki staðar numið. Honum na'gir ekki að lýsa i vís-
mdarannsóknum sínum. liann verður einni að túlka. Allt i