Morgunn - 01.12.1978, Blaðsíða 23

GÁTAN MIKLA
117
eiga að geta verið fyrir hendi. Þar sem þessi mismunur er
staðreynd, sem ekki verður sniðgengin, þá verður að sjálf-
sögðu fyrst fyrir að spyrja: Hvað er þá þetta annað sem hér
er að verki og sem veldur þessum mismunandi fyrirbærum?
Hér kemur að sjálfsögðu að grundvallaratriði, þvi ef hinir
tveir fingur gætu óhikað farið hver i gegnum annan, væri
þvi þannig, ef allt efni væri hliðstætt, ekki um að ræða neitt,
sem heitir áþreifanleiki. Hér er þvi á ferðinni grundvöllur-
inn að þessu leyndardómsfulla atriði er skapar áþreifanleika
efnisins. Ef litið er á efnið sem „massa“ væri þetta að sjálf-
sögðu auðskilið þar sem þá væri þetta eðlilegur hlutur. Ef
litið er á efnið sem ótölulegan fjölda kjarna, sem sambærilegir
væru við stjörnur himinhvolfsins, mætti að sumu leyti segja
að þetta væri skiljanlegt, þar sem þessir kjarnar eru á gífur-
legi-i ferð og geta vegna hreyfingarinnar sifellt verið að rek-
ast hver á annan, eingöngu vegna hraðans, sem sennilega er
í sjálfu sér ekki fjarri því að nálgast hraða ljóssins að því er
hverja einstaka eind áhrærir. Inni í sérhverrí þessari eind er
þannig gríðarleg hreyfing og hraði. Nú er það hinsvegar vit-
að, að þessir kjarnar samanstanda af fráhverfum rafeindum
og aðhverfum frumkjörnum, sem í sjálfu sér eru ekki fastir
efniskjarnar heldur orkuhvirflar, sem einnig hver um sig eru
a ofsalega hraðri hreyfingu innan frá séð, auk hreyfingar
þeirra innan þessa hreyfingarkerfis, er kallast frumeind
(atom). Sé þetta skoðað á þennan máta er um að ræða það,
að efnið er í sjálfu sér ekki fastur massi, heldur öllu fremur
orka á gífurlegri hreyfingu, sennilega í ýmsar áttir og hugs-
anlega óreglubundið í smærri atriðum, þótt gera verði ráð
fyrir kerfisbundnum verkunum í stærri atriðum. Þessar hreyf-
íngar hinsvegar geta hugsanlega verið skýring þess að þetta
merkilega fyrirhæri, — sem vér köllum og sem birtist oss í
mynd áþreifanleika, — er fyrir hendi að því er efnið áhrærir.
Frá upphafi vísindalegrar hugsunar hafa eðlisfræðiiðkend-
ur og vísindafrömuðir liorft á fyrirbæri eins og segulafl sem
mjög merkilegan hlut í eðli náttúrunnar, og i ljós hefur kom-
ið að innri kraftar efnisins, sem nú nefnast kjarnorka eða