Morgunn - 01.12.1978, Blaðsíða 27

GÁTAN MIKLA
121
eins og í sambandi við skeifuseglana, sem veittu hvor öðrum
mótstöðu, án þess að hafa snert hvor annan.
Hér er að sjálfsögðu komið að afar merkilegu fyrirbæri
sem hugsanlegri skýringu á því að efnið er áþreifanlegt, og
þar með til sem efni eins og það birtist oss sem undirstaða
þess veruleika er vér lifum i. Og ef vér nú horfum nánar til
þess, hvernig á þvi getur staðið að efnið er sjáanlegt og ekki
hreinlega ósýnilegt, þá koma fram hliðstæður við það, sem
áður er sagt með mjög merkilegu móti. Skal nú nánar að því
vikið. Vitað er að til eru tegundir orku, sem ekki verða með
augum greindar, þ. e. sem ekki eru sjáanlegar efnislegri sjón
mannsins. Nægir hér að nefna til dæmis útvarpsbylgjur, sem
hafa lengri öldulengd en hið sýnilega ljós, og hinsvegar
styttri bylgjur, svo sem X-geisla, röntgengeisla, gammageisla
og aðrar tegundir orkumikilla geisla eins og geimgeisla. Allar
þessar geislategundir og aðrar ámóta verða aðeins greindar
með mælitækjum, og tók það að sjálfsögðu mannkynið langan
tima eins og vitað er, að uppgötva þessar tegundir orku. Þá
er einnig þekkt annarsvegar innrautt ljós og hinsvegar út-
I jólublátt ljós, sem hvort tveggja er utan hins sýnilega skyn-
sviðs mannsins, en hefur þó verkanir, sem menn hafa lengi
þekkt af sólarljósinu, því annarsvegar verður hörund manna
brúnt af verkun útfjólublás ljóss og þeir virðast vera allri lif-
rænni starfsemi mjög nauðsynlegir. Hinsvegar er innrauða
'jósið, sem er hitinn í sólarljósinu, og sem er grundvöllur alls
Hfs í náttúrunni vegna verkana sinna, eins og allir vita.
Þegar nú horft er á það hvernig þessi orka birtist, þá sést
eð sumt af þessari orku virðist fara i gegnum efnið næsta
fyrirstöðulítið, þótt með mismunandi hætti sé, en aðrar teg-
undir virðast stöðvast við það. Innrautt ljós og útfjólublátt
ljós virðast þannig, þótt ósýnilegt sé, ekki fara að öllu leyti i
gegnum efnið, heldur verka á það með sérstökum hætti. IJt-
varpsbylgjur af ýmsum tegundum virðast hinsvegar fara í
gegnum efnið að mestu, en þó með mismunandi móti. Hinir
styttri orkumeiri geislar, eins og gammageislar, röntgen-