Morgunn - 01.12.1978, Page 84

178
MORGUNN
frumþoku og sólin. Eflaust hefur það verið nokkurri tilviljun
háð, hvernig efnið safnaðist saraan og þéttist, hve margar
reikistjörnurnar urðu og hve stórar. En tölvuútreikningar á
síðari árum benda þó til þess, að við þær aðstæður, sem ríki,
þegar efnið er að safnast saman, og hinar verðandi reiki-
stjörnur fara að hafa áhrif hver á aðra, verði nokkur tilhneig-
ing til myndunar stórra reikistjarna, sem taki til sín mest af
því efni, sem fyrir hendi er.
Hvort líf hefur þróast á stjörnum eins og Júpíter eða Satúrn-
usi er óráðin gáta. Júpiter virðist hafa eigin orkuuppsprettu,
því að hitastig hans er hærra en það mundi vera, ef sólarljósið
eitt hitaði hann. Mjög er þó ósennilegt að það llf, sem kyuni
að hafa þróast á Júpíter, gæti talist „fullkomið", samanborið
við lifverur jarðar, vegna þess að skilyrði lil þróunar hafa að
likindum verið miklu minni.
12. sp.: Bendir ekki margt til þess að vetrarbrautin okkar
sé komin yfir miðjan aldur, miðað við það að skapa líf?
Svar: Þótt enn séu að myndast stjörnur i vetrarbrautinni,
er kerfið sem heild komið af æskuskeiði, ef svo mætti segja.
Við vitum þó enn of litið um þróun lífs til að geta fullyrt,
að sköpun lifs sé ólíklegri héðan i frá heldur en hingað til.
13. sp.: Eru ekki sólir vetrarbrautarinnar talsvert stæði-
legri eftir þvi, sem nær dregur miðju hennar?
Svar: Stærð stjarna er ekki háð fjarlægð frá miðju vetrar-
brautarinnar, þó að þróun þeirra sé nokkuð mismunandi eftir
þvi hvar er í kerfinu.
14. sp.: Vekur ekki hin mikla vegalengd, sem er á milli
vetrarbrauta, grun um, að slíkur ,,garður“ þurfi að vera á
milli granna, svo öruggt sé, að ekki dragi til illinda?
Svar: Þetta er nú heimspekileg spurning, sem tæplega er á
minu færi að svara. Hitt má benda á, að vegalengdin milli
vetrarbrauta er hlutfallslega litil, miðað við stærð kerfanna,
ef borið er saman við fjarlægðir milli einstakra stjarna í vetr-
arbraut.
15. sp.: Hvernig ber að skilja það, þegar þið stjömufræð-
ingamir talið um, að alheimurinn sé takmarkaður, bæði i