Læknablaðið

Ukioqatigiit

Læknablaðið - 15.01.1995, Qupperneq 67

Læknablaðið - 15.01.1995, Qupperneq 67
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81: 55-7 55 „Hvenær drepur maður mann og hvenær drepur maður ekki mann?“ Þórunn Guðmundsdóttir Inngangur í rétti allra þjóða er slegin skjaldborg um lífið. Mannslífið er friðheilagt. I íslenskum rétti er þessa reglu að finna í 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Það er refsivert að svipta annan mann lífi og menn njóta jafnréttis gagnvart þessari grein hegningarlaganna. Það skiptir ekki máli hvort þeir séu geðveikir, van- skapaðir eða eru að deyja af ólæknandi sjúk- dómi. Jón Hreggviðsson spurði Arnas Ar- næus: „Hvenœr drepwmaður mann oghvenœr drepur maður ekki mann?“( 1). Við þessari spurningu er ekkert einfalt svar til. Er það manndráp þegar læknismeðferð á dauðvona sjúklingi er takmörkuð og endurlífgun ekki beitt, þegar ljóst er að áframhaldandi meðferð gerir ekkert annað en að lengja sársaukafullt og erfitt dauðastríð? Því miður veita íslensk lög litla leiðbeiningu í þessu efni. Svona mál hafa aldrei komið fyrir augu íslenskra dómara. Við athugun á íslensk- um réttarreglum verður að hafa þá staðreynd í huga að íslenskunt lögum hefur aldrei verið beitt um svona tilfelli. Einstök lagaákvæði Sú lagagrein sent fyrst kemur upp í hugann við athugun á þessu rnáli er 213. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940: „Hver sem sviptir annan mann lífi fyrir brýna beiðni hans, skal sæta fangelsi allt að þremur árum með varð- haldi ekki skemur en 60 daga. “ í greinargerð með 213. gr. hegningarlaganna kemur fram að Höfundur er hæstaréttarlögmaöur. Grein þessi er byggð á erindi er flutt var á ráöstefnu Siö- fræöiráös Læknafélags íslands 18. mars 1994. séu miklar málsbætur fyrir hendi, svo sem að sá sem verksins beiðist, sé haldinn ólæknandi, kvalafullum sjúkdómi, myndi mega lækka refs- ingu eða jafnvel láta hana niður falla eftir ákvæðum 75. gr. (2). Þessi 75. gr. hegningarlaganna hefur að geyma almenna refsilækkunarástæðu og heim- ild til niðurfellingar refsingar. Orðalagið í 213. gr. „sviptir annan mann lífi“ kallar á einhvers- konar athöfn. Það að taka öndunarvél úr sam- bandi eða hætta að gefa næringu í æð sam- kvæmt beiðni sjúklings gæti því strangt til tekið talist brot á 213. gr. hegningarlaganna. Skilyrði þess að hægt sé að beita refsilækk- unarheimildinni í 213. gr. eru: 1. Beiðni verknaðarþola verður að vera brýn og sett fram af fúsum og frjálsum vilja. Óskin verður að vera skýr. 2. Verknaðarþoli verður að vera hæfur til að taka þessa ákvörðun, hann verður að vera með fullu ráði og það gamall að hann geri sér fulla grein fyrir beiðninni. Taka má sem dæmi að beiðni frá 12 ára gömlu barni væri ekki nægjan- leg til þess að beita þessari refsilækkunarheim- ild. Hér má nefna sem dæmi danskan undirrétt- ardóm frá 1971 (3). Um var að ræða konu seni haldin var síversnandi og kvalafullum sjúk- dómi. Hún hafði verið á sjúkrahúsum meira og minna í 20 ár. Undir lokin fékk hún verkja- sprautur daglega og var alveg rúmföst. Konan hafði ítrekað óskað eftir aðstoð við að deyja. Dag einn tók hún stóran skammt af svefntöfl- urn. Konan var flutt á sjúkrahús og dælt upp úr henni. Hún leið óbærilegar kvalir og var nán- ustu ættingjum tilkynnt að hún myndi ekki lifa nema í 24 tíma. Einum og hálfum sólarhring síðar bundu ættingjar hennar enda á líf hennar. Þau voru dæmd í þriggja mánaða skilorðsbund- ið fangelsi fyrir brot á 213. gr. hegningarlag-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Læknablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.