Helgafell - 01.05.1953, Blaðsíða 82

80
HELGAFELL
um öðrum vildi hinum fátæka, græn-
lenzka kynþætti allt hið bezta, skyldi
verða til þess að leiða yfir þá hina
mestu bölvun, það er harmleikur hans
sem manns. Þegar hann síðan missir
Geirþrúði, virðist ekki annað sýnna,
en hann muni gefast upp. . . . Það at-
riði er í senn þrungið ljóðrænni fegurð'
og trylltri örvæntingu.
I síðasta atriði sjónleiksins verðum
við vitni að því, hvernig barnið verð-
ur til þess að vísa honum á rétta
braut, er það leiðir hann inn í kirkj-
una í sama mund og prófessorinn, at-
hvarfslausastur allra, slæzt í fylgd
með Angakok, er heldur af stað' með
hundasameyki sín þangað, sem livorki
fyrirfinnst Guð né djöfull, eða eins og
Odark, sem nú hefur snúizt frá hin-
um heiðna sio, orðar það: „Villi-
mennskan og vonleysið sameinast til
ferðalags inn á auðnina miklu“. Og
norðurljósin braga yfir hinni turn-
lausu, lítilmótlégu kirkju, en hvatn-
ingarorð Angakoks til geyjandi hund-
anna fjarlægjast óðum í storminum,
geyjandi liundanna, sem eru trúboðar
hans, og gelt þeirra er honum bæði
sálmasöngur og klukknahljómur. .. .
Sannarlega er þetta leikrit stórbrot-
ið skáldverk! Það er viðamesta við-
fangseínið, sem íslenzka þjóðleikhúsið
hefur tekið til meðferðar, enn sem
komið er, og óhætt er að fullyrð'a, að
leikstjórinn hefur unnið þar frábært
starf og gott, enda hefur það vel tek-
izt. Alls eru leikendurnir um sjötíu
talsins, fullorðnir og börn. Norðmenn,
Danir og Grænlendingar koma þar
fram á svið, en enginn Islendingur, og
maður getur ekki brosi varizt, þegar
því er haldið fram, að leikritið geti
ekki talizt eiga mikið erindi til ís-
lenzkra leikhússgesta, þar sem ekkert
annað sé íslenzkt við' það, en höfund-
urinn og tungan, sem það er samið á!
Það ætti þá að eiga að sama skapi
meira erindi til okkar, Norðmanna, en
trúlegast er það þó ekki fyrst og fremst
þess vegna, að Norska leikhúsið hefur
keypt það til sýningar! „Landið
gleymda“ hefur hverri leitandi sál
boðskap að flytja, um leið og það er
ómetanlegt leiksviðsverk og þess eðlis,
sem okkur hefur skort tilfinnanlega á
norskum leiksviðum. Og víst er um
það, að skáldið Davíð Stefánsson býð-
ur leikhúsgestum hvorki lélega né
gallaða vöru. Það, sem hann innst inni
þráir að miðla samtíð sinni, og getur
mið'Iað henni, er hinn heilbrigði kjarni,
ekki fyrst og fremst. skrautlegar um-
búðir, sem norskir leikhúsgestir hafa
heldur ekki reynzt ginkevptir fyrir.
Hinar mörgu auðu bekkjaraðir í leik-
húsunum sanna það. í „Landinu
gleymda“ stöndum við andspænis því
mikilvæga vandamáli mannsins, sem
enginn okkar kemst hjá að glíma við,
þótt lausn þess takizt okkur misjafn-
lega. Bæði höfundurinn og leikararnir
Jón Sigurbjörnsson og Herdís Þor-
valdsdóttir hafa gert Hans Egede og
Geirþrúði konu hans að hrífandi og
lifandi persónum. Og mörg önnur
hlutverkanna munu verða áhorfend-
um lengi minnisstæð, — danski pró-
fessorinn, norski kaupmaðurinn,
Odark og Angakok. Þegar í fyrra var
leikritið þýtt á norsku, og þegar það'
verður sýnt, — vonandi ekki aðeins í
Osló, — bíður stórfenglegur leiklistar-
viðburður norskra leikhússgesta.
Grein þessi birtist á nýnorsku
í blaðinu „Bergens Tidende“
11. apríl 1953. — Loftur Guð-
mundsson þýddi.