Helgafell - 01.05.1953, Blaðsíða 121

BÓKMENNTIR
honum hafi verið gefið blóð úr her-
'-'n.önnutm, eftir slys og blóðmissi, er
hann hafði orðið fyrir, en soldáta hat-
aði hann manna cnest. Sú saga minnir
þó óþægilega á söguna Viðnám eftir
Ólaf Jóhann. Að öðru leyti er stíll, við-
fangsefni og persónugerð höf. harla lít-
ilfjörleg og sver sig enest í ætt við rabb-
sögur í skemmtiriti. Hverri sögu fylgir
mynd eftir Elísabetu nokkra Guð-
tnundsdóttur og hefði það orðið bók-
>nni til nokkurrar prýði að sniðganga
þær.
Kvæði og ritgerðir
Jóhann Jónsson — Heimskringla
1952 '
Loksins, loksins hafa íslendingar
eignazt Jóhann Jónsson. Fram til þessa
hafa menn einatt spurt: hver er það ?,
þegar nafn hans hefur borið á góma.
En nú er engin afsökun lengur, ef tmenn
vita ekki, hver hann var. Það litla,
sem eftir hann liggur, er kooiið fyrir
nlmenningssjónir í vandaðri útgáfu, og
héðan í frá mun hann skipa þann sess,
sem honum hefur borið.
Jóhann var tvímælalaust eitthvert
mesta skáld íslendinga á þessari öld,
þótt afköst hans yrðu ekki mikil að
fyrirferð í bókuim. En eftir að hafa les-
inngang Halldórs Laxness að ljóð-
um hans og ritgerðum, auk annars, sem
^ann hefur um hann skrifað, virðist
manni það vera að reisa hurðarás um
óxl sér að ætla þar nokkru við að
bæta.
Menn geta sagt sem svo: Hvaða
gildi hefur skáldskapur Jóhanns fyrir
ynslóð dagsins ? Hvaða hljómgrunn
^ær ^ann hjá æskunni ?
Eg. sem þetta rita, hef haft þá á-
119
nægju að verða fyrstur manna til að
vekja athygli ungs manns á skáldinu
Jóhanni Jónssyni. Ég las fyrir hann
,,Söknuð“ og nokkur kvæði önnur. Að
þeim lestri loknum hlaut Jóhann þann
dóm, sem gefur nægilegt svar við
spurningunni og tekur af allan vafa.
Maðurinn varð hljóður mm stund, en
sagði svo : ,,Hér hej ég að lo\um fund-
ið sk.áld, sem ég hef alltaf verið að
leita að.“
Það er óneitanlega mikill lífsleiði og
örlögþrunginn tregi í kvæðum Jóhanns.
,,Söknuður“ hans leiðir hug manns að
lokakafla 6. syimfóníu Tjaikovskys og
öðrum þeim meistaraverkum listanna,
þar sem mannleg eymd, vonbrigði og
þjáning ná dýpst og verka átakanleg-
ast. En sorg Jóhanns er sígild. Hún er
ekki tí.rabundin og ekki einungis fyrir-
bæri þeirrar aldar, sem hann lifði. Hún
er af sama toga spunnin og fegurðin,
og sú þögn, sem breið:st yfir allt; sú
værð, er við njótum þegar við höfum
vakað nóg.......
Og svo giítumst við
Björn Ól. Pálsson — Bókaútgáf-
an Norðri
1 bók þessari er aðalumræðuefnið
strákar og stelpur og fyrstu spor þeirra
á vegum holdsins lystiseir.da. Virðist
henni helzt ætlað að vera kennslubók
í kvennafari fyrir byrjendur, enda er
hún frámunalega barnaleg á köflum,
eða réttara sagt öll saman. Persónu-
lýsingar eru hér afar lélegar. Maður
kannast ekki við neitt af þessu fólki,
hvorki það unga né gamla. Er sagan
fram úr hófi langdregin, en stíllinn við-
vaningslegur og smekklaus, fullur af
útlenzkuslettu.n og skrílmáli, og krydd-