Helgafell - 01.05.1953, Blaðsíða 123

BÓKMENNTIR
121
ur raunheiminum ekki nokkurn skap-
aðan hlut við, segja sum skáld. Og
enn önnur skáld telja sig hvorki hluta
af þeim heimi, sem þau hafa með ljóð-
um sínum hjálpað til að skapa, né,
(sem skáld), hluti af raunhei'minum,
sem þau lifa þó í, sem persónur. Mörg
ung skáld, nú til dags, telja sig sem sé
ekki háð líf inu. Þau eru eins og guð-
irnir, sem gömlu skáldin ortu um. Það
er ekki óhugsandi, að slík guðaafstaða
og trúarkredda eigi meiri þátt í anda
hinna nýju ljóða en baráttan móti hefð-
bundnu formi. Eitt höfuð einkenni
beztu skálda fyrri tíma var ekki aðal-
lega það, hvað skáldið fylgdist vel með
dægurmáluim sinnar samtíðar og ljóð-
formum. Höfuðskáldin hafa alla tíð
verið mjög vel að sér í stefnum, sem á
hverjum tíma drottnuðu yfir hugmynd-
um mannanna um heiminn og sjálfa
S!g, trúmálum, heimspeki og stjórnmál-
um.
Það er engu líkara, en að í leit sinni
að nýju formi hafi sum skáldin okkar
ort sig út úr hinum jarðneska heimi
°g leitist fremur við að verða guðir en
ljóðskáld, en að vísu óafvitandi.
Guð bókmenntanna er hafinn yfir
að vera háður hinu jarðneska lífi.
Eu guðirnir tóku stundum í tauimana
n'ðri á jörðinni og skiptu sér af mann-
lífinu þegar þeim þótti við þurfa. En
að þessu leyti eru sum nútíma skáldin
kooiin lengra en fyrirrennarar þeirra,
hinir bókmenntalegu guðir. Steinn
Steinar er kominn lengst. Hann hefur
e^ki aðeins ort sig út úr heiminum,
me^ Tímanum og vatninu. Hann er á
8°ðri leig ag yrkja sig út úr himninum.
ann tekur öllum guðum fram. En þó
er eg að gera mér von um það, að
teinn verði með hinni ókomnu bók
Slnni ..Tímanum og jörð’nni“, nokk-
urs konar félagslegur 20. aldar Lao-
Tse.
Ég tel mig að vísu ekki hafa neina
skoðun. Því að það, sem er rétt í dag,
getur verið orðið rangt á morgun. Og
það, sem var rangt í gær, getur orðið
rétt í dag. Það er aðeins á valdi guða,
að hafa skoðun. En ég reyni að taka
afstöðu til hlutanna, eftir minni þekk-
ingu á þeim. Betur get ég ekki gert.
Það er líka rétt, að mjög eigingjarn
maður, sem hefur ekki fengið næga
útrás á sínum metnaði, er í raun og
veru ekki dómbær á listsköpun yngri
kynslóðarinnar. Slíkir menn viður-
kenna aðeins það, sem þegar er viður-
kennt.
Það er trúa mín, að jafnskjótt og
skáldin brenna í þeirri vissu, að þau
eru mannleg, háð mannlífinu, hluti af
því, eins og mennirnir eru hluti af nátt-
úrunni og háðir vissum lögmáluim,
muni þau koma auga á þá heimspeki,
sem rr.ér virðist þau vera að leita að.
Annað kemur svo á eftir.
Stefán Hörður Grímsson, Sigfús
Daðason og Hannes Sigfússon flytja
okkur engan boðskap og það er ekki
gott að vita, hvort þeir rneina nokkuð
með list sinni. Hins vegar er ekki
ósennilegt, að þeir geri ljóðlistinni
rnikinn greiða með skáldskap sínum.
I ljóðum þeirra má finna brotabrot úr
sannleika. Og í kvæðum Hannesar má
finna brotabrot úr daglegu lífi alþýð-
unnar. En þessi brotabrot eru á víð og
dreif ui.m ljóðin. Tilviljun ein virðist
ráða í hvaða kvæði, vísu eða línu þessi
brotabrot lenda. „Syfjað líf andspæn-
is dauðanum". Þessi lína í Imbrudög-
um Hannesar er táknræn og áreiðan-
lega tekin úr lífi alþýðunnar á þessum
erfiðu og döpru tímum dýrtíðar og
vonleysis.