Helgafell - 01.05.1953, Blaðsíða 116

114
HELGAFELL
ljóð skálda vorra. Verkar það mjög
æsandi á hvatir stúlkunnar, sem segir
söguna. Höfundur hefur mikla unun
af að lýsa landslagi og húsakynnum,
heknilisháttuai og alls kyns dútli, og
gerir það allvel, en kann sér ekki hóf,
svo að þetta verður leiðinlegt. Líka
kemur hér fram mikill áhugi fyrir hann-
yrðum og heimilisiðnaði ýmis konar,
enda verður bókin að teljast heimilis-
iðnaður fremur en skáldverk.
Sæluvika
/ndriði G. Þorsteinsson — For-
lagið Iðunn 1951
Sögur þessar eru flestar fremur
skemmtilegar lestrar. Þó rekur maður
sig strax á það, að rithátturinn er nokk-
uð tilgerðarlegur og skortir öryggi og
festu. Þar eru einlægar endurtekning-
ar og flestar alveg tilgangslausar, þótt
vitað sé, að sumir rithöfundar kunna
að nota slík brögð til að gefa stíl sín-
um kraft og fínni blæbrigði. Höfundur
vill helzt ekki byrja neina setningu
öðruvísi en á samtengingunni ,,og“.
Flest gerist „innan stundar“, og augu
fólks eru að ,,dökkna“ æ ofan í æ
sakir alls konar geðbrigða. Oft er þó
hnyttilega að orði komizt, landslagi,
veðurfari og háttum sveitamanna vel
lýst (eru Steinbeck og Caldwell hér í
spilinu ?), og íslenzkt sveitamál kann
höfundur vel, enda upp alinn norður
í Skagafirði. Samtölin eru sum helm-
ingi lengri en skyldi og hætta að vera
smellin. Allmargar stafsetningarvillur
ergja mann, en kannske eru það prent-
villur allt, og sumar reyndar augljósar.
Líka virðist kommum vera stráð eins
og pipar yfir síðurnar, ekki eftir regl-
um Freysteins, og ekki heldur til á-
herzluauka, án nokkurra greinaimerkja-
reglna, eins og þeir einir geta gert, sem
kunna málið svo vel, að þeir geta búið
til sínar eigin reglur. Höfundi verður
mjög tíðrætt um kvennafar manna og
m.álleysingja, en honun virðist vera
þetta svo eðlilegt, að það getur varla
hneykslað neinn. Sýnt er, að honum
hefur verið mikið rr.ál að gefa út bók,
því að allar sögurnar nema ein virðast
vera skrifaðar á níu cr.ánuðum. Þetta
er að vísu eðlilegur meðgöngutími
kvenna, en ekki er þar með sagt, að
sama lögmál gildi um rithöfunda.
Geðslegasta sagan í bókinni er Dal-
urinn, skáldleg og tilf'nningarík saga
um yndisleik og ónotuð auðæfi sveit-
anna, sem enginn vill sjá — og slepp-
ur við væmni af því höfundur mernar
það, sem hann segir. Hún er skrifuð
rúmu jnisseri á undan öllum hinum,
enda auðséð, að höfundur hefur ekki
verið að flýta sér eins mikið hér, og
ekki verið búinn að „tileinka sér sinn
eigin stíl, gæddan sterkuœ, persónu-
legum einkennum“, sem talað er um
á kápubrotinu. Salt í \vi\unni er líka
vel skrifuð saga, en ekki frumleg.
Þarna eru áhrifin greinileg, eða þá
undarleg tilviljun, ef hann hefur ekki
lesið Caldwell mikið og af mikilli að-
dáun. Verðlaunasagan Blástör er læsi-
leg og allvel skrifuð, en ekki sé ég
ástæðu til að fjargviðrast mikið út af
henni, og ekki vildi ég eiga að lesa
þessar tvö hundruð, sem engin verð-
laun fengu. Yfir Sclfyollu er skemmti-
lega dularfullur bær, en stíllinn rugl-
ingslegur eins og víðar. 5/feið af silfri
gjörS er hnyttin, en ýkt. Kona s/jó-
smi&sins byrjar vel, en endar lélega.
Þá eru hér þrjár fylliríissögur, eins og
við mátti búast af ungum höfundi. Eru