Helgafell - 01.05.1953, Blaðsíða 133

131
Á FÖRNUM VEGI
brattann. En það var nú ekki aldeilis
nóg. Koparfígúru skyldi liann fá, lík-
am skyldi hann fá og andlit, og ekki
nóg með það, heldur skyldi hann fat-
aður svo, að liann hefði yfir engu að
klaga. Og þó var allt þetta ekki nægi-
legt. Náttúruleg vaxtarstærð manns
var allt of lítil, tvöfalt stærri skyldi
hann verða.
Allt minnir þetta nokkuð óþægilega
a það, þegar nýríkir íslenzkir gróssér-
ar eru að slá um sig í útlöndum, og
mer er ekki grunlaust, að hér sé sams-
konar manntegund að verki.
Fegar svo átti að hrinda þessu stór-
kostlega áfonni í framkvæmd, kom
það óþægilega upp úr dúrnum, að eng-
in samtíðarmynd er til af Skúla og
því ekki nokkur leið að gera sér grein
fyrir útliti hans. En skítt með það, —
bara hafa hann nógu helvíti fínan,
brúnaþúngan og þannig á svip sem
ætti hann drjúgt undir sér. Svo á þetta
að tróna við fjölfarna götu í miðbæn-
Um> '— sem betur fer með öllu óskylt
Skúla fógeta en hinsvegar ágæt skop-
niynd manna, sem fargað hafa fínleik
sálarinnar fyrir yfirborðsrembing.
Það hefði sannarlega ekki verið illa
tii fallið að reisa Skúla Magnússyni
nnnnismerki og setja það upp í
, ykjavík. Ekki þó minnismerki um
nnyndaðan klæðnað Skúla og andlit,
e nur um þær hugsjónir sein hann
ratt í framkvæmd og einar tengjast
niinningu hans. Táknrænt listaverk
Um stórhuginn sem varð grundvöllur
a, köfuðborg íslands, það hefði sómt
*ei vel. Slíkt listaverk hefði átt heima
1 njarta Reykjavíkur á þessari öld
nnkilla framfara.
Þó finnst mér önnur hugmynd jafn-
'e kggja nær. Viðey er yndislegur
staður, hvanngræn að sumri, umvaf-
in bláum sundum, og skipar með sanni
drottningarsess meðal eyjanna í
Kollafirði. Þar stendur hús og kirkja,
komin á þriðja hundrað ár, — þar bjó
Skúli fógeti Magnússon. Hann er graf-
inn þar undir altari kirkjunnar. Við-
eyjarstofa er ekki aðeins meðal elztu
húsa á landinu, heldur óvenjulega stíl-
hreint og fagurt, en í grætilegri niður-
níðslu.
Skýtur nú ekki nokkuð skökku \úð
að ætla að eyða hundruðum þúsunda
í bjálíalega koparmynd, meðan óðal
Skúla er látið grotna niður í hirðu-
leysi?
Væri sú hugmynd ekki nær, að
lteykvíkingar keyptu Viðey, tækju
hálfa stofuna undir minjasafn um
Skúla og Magnús Stephensen, létu
ábúendum eítir hinn helminginn, og
reyndu að koma stofu og kirkju í upp-
haflegt horf? Auða skólahúsið austast
á eyjunni mætti gera að góðum veit-
ingastað. Þannig mætti opna reyk-
vískri verzlunarstétt stórt og yndis-
legt sumarland til ánægjulegra ferða
á helgum.
Eg hef oft áður haldið hugmynd
þessari fram og geri það óhikað enn,
því með henni ynnist þrennt: Að
bjarga Viðeyjarstofu og kirkju, opna
Reykvíkingum fagurt sumarland og
heiðra minningu þeirra manna, sem
fremstir fóru til upplýsingar og upp-
byggingar Islands.
Slíkt mundu komandi kynslóðir
þakka okkur betur en líflausa og hug-
myndasnauða koparmynd af einhverj-
um óþekktum manni.
Fátæklegar stórbyggingar
Meðal annarra menningarþjóða
telst það til sjálfsagðra hluta, ef reist-