Frjáls verslun - 01.05.2015, Qupperneq 93

FRJÁLS VERSLUN 5 tbl. 2015 93
Þ eirri miklu breytingu sem hefur orðið á stöðu kvenna í ís ­lensku samfélagi á síð ustu árum má líkja við byltingu,“ segir
Stefanía Óskarsdóttir. „Þótt hana megi
að einhverju leyti rekja til einstakra
atburða og einstaklinga er hún þó fyrst
og fremst samofin breytingum á sam ­
fé lagsgerðinni sem orðið hafa vegna
gífur legra tækniframfara og breytinga á
atvinnu háttum á umliðnum áratugum.
Tæknibyltingin minnkaði t.d. forskotið sem
karl ar höfðu haft vegna þess að þeir eru
almennt stærri og sterkari en konur.
Það var mikill áfangasigur fyrir kvenna ­
baráttuna þegar konur fengu aðgang að
menntastofnunum landsins til jafns við
karla í upphafi tuttugustu aldarinnar.
Menntun kvenna var lykillinn að frekari
sókn þeirra til jafnstöðu við karla.
Þá hefur samtakamáttur kvenna frá fyrstu
tíð skipt sköpum fyrir kvennabaráttuna.
Kvennahreyfingar af ýmsum toga hafa
sett mál á oddinn sem hafa fært konum
aukin völd og aukið möguleika þeirra á
atvinnuþátttöku utan heimilisins. Í seinni
tíð má t.d. nefna átak til að bjóða upp á
heilsdagsvist fyrir börn í leikskólum og
yngri bekkjum grunnskóla og breytingar á
lögum um fæðingarorlof sem gáfu feðrum
sjálfstæðan rétt til töku fæðingarorlofs.
Einnig má nefna baráttuna gegn heimilis­
ofbeldi og nauðgunum. Allt of lengi hafði
ofbeldi gagnvart konum og börnum verið
umborið og jafnvel þaggað niður en það
hefur breyst á allra síðustu árum. Konur
eru ekki frjálsar fyrr en þær eru að fullu
lausar við kúgun innan veggja heimilisins.
Ekkert af þessum framfaramálum hefði
þó fengið byr nema vegna þess að konur
sóttu líka fram á sviði stjórnmálanna. Í
mínum huga skipti framboð Kvennalistans
til Alþingis 1983 gífurlega miklu máli.
Þegar frá leið tóku aðrir flokkar upp mörg
þau mál sem Kvennalistinn barðist fyrir og
sáu nauðsyn þess að fjölga konum í röðum
kjörinna fulltrúa sinna.“
Hvaða konur hafa verið þér fyrirmynd í
starfi þínu?
„Ég starfa sem háskólakennari. Þegar
ég var í háskólanámi fyrir margt löngu
í Bandaríkjunum kenndu mér nánast
engar konur enda voru karlar í miklum
meirihluta þeirra sem kenndu og stýrðu
háskólum hvort sem var í Bandaríkjunum
eða annars staðar. Þetta hefur nú breyst
mikið. Í hópi íslenskra háskólakvenna
eru nú margar fyrirmyndir sem náð hafa
miklum árangri í sínum störfum. Í þeirra
hópi eru ýmsar vinkonur mínar. Fyrir ­
myndir mínar koma líka úr hópi þeirra
stjórnmála­ og fjölmiðlakvenna sem ruddu
brautina fyrir aðrar konur á opin bera
sviðinu.“
Dr. Stefanía Óskarsdóttir, dósent við
stjórnmálafræðideild HÍ
vísIndI – háskólasamFélag
var mikilvægur
Kvennalistinn
Dr. Stefanía Óskarsdóttir. „Það var mikill áfangasigur fyrir kvenna baráttuna þegar konur
fengu aðgang að menntastofnunum landsins til jafns við karla í upphafi tuttugustu aldarinnar.“