Tímarit Máls og menningar - 01.12.1953, Blaðsíða 57

HEYRÐI ÉG í HAMRINUM
167
ræðuefni. Hitt er mér efst í liuga, er tjáð var um persónulega reynslu
dagsins í dag og í gær í sambandi við verkefni líðandi stundar, harm-
leika hennar og sigra og draumana, sem eiga að rætast á morgun eða
að ári. Eg hlýddi kvöldi Austurríkismanna. Þeir sýndu fagra dansa, vold-
ugur kór og glæsilegur tenórsöngvari fluttu listþrungin verk. En aðeins
eitt er mér verulega minnisstætt frá því kvöldi. Hópur æskumanna leitaði
frá Vestur-Evrópu til æskulýðshátíðarinnar í Berlín hérna um árið. Hann
var stöðvaður af hernámsvöldum Vesturveldanna, og það átti ekki að
hleypa honum austur yfir járntjaldið. Þá er það, að byltingasinnuð
alþýða í Austurríki grípur í taumana, og fyrir drengilega og einarða
baráttu hennar tókst að koma æskulýðsgestunum þar í gegn. Um þetta
afrek hafði verið orlur kvæðabálkur, og þeim kvæðabálki höfðu verið
gerðar viðeigandi tónsmíðar, sem gestirnir frá Austurríki flytja svo
þessari nýju æskulýðshátíð í Búkarest. Þá varð fögnuðurinn mestur
meðal gestanna. Og það var ekki vegna efnisins eins saman, heldur fyrst
og fremst vegna þess, að nú varð tjáningin persónulegust, það varð
stolt í hreimi og hreyfingum, þess var notið, að sungið var um eigin
afrek, sem jafnframt voru í órofatengslum við drauma og heitstrenging-
ar um ný afrek og enn áhrifameiri fyrir líf þeirra sjálfra og þeirra
þjóðar. — Það voru meiri galdrarnir, sem þeir voru með Indverjarnir.
Þar kom fram svo sterkur maður og sterkbyggður, að mér þótti hann
hreint og beint ógeðfeldur. Vald hans á hverri vöðvatætlu líkamans var
með ódæmum. Þar kom annar, sem klessti kökudeigi yfir augun, batt
þar yfir tveim klútum, hvolfdi skjóðu yfir allt saman og las svo allar
tungur veraldar og öll letur og skrifaði eftir hvert orð, sem áhorfend-
um þóknaðist að skrifa með krít á svarta skólatöflu. Auðvitað vekja
slík afrek miklar umræður, ekki sízt þar sem tveir svo andlegir menn
sitja saman og við Þorsteinn Valdimarsson. Hreyft var ýmsum tilgátum
til skýringa, hvort einhvers konar geislaverkun væri í þessu deigi, sem
leit þó út eins og venjulegt heilhveitideig, eða hvort mannskrattinn væri
farinn að sjá með einhverju öðru líffæri líkamans en augunum, en ekki
kom þar fram sú tilgáta, að framliðnir menn drægju hið letraða fram
fyrir augu sálarinnar og stjórnuðu síðan hönd blindingjans til letur-
gerðar. Hjá Indverjum sá ég líka einn fegursta dans, sem ég hef séð,
og sá dans var stiginn af einni fegurstu konu, sem ég hef augum litið.
Sá einn ljóður þótti mér á ráði hennar, að það var fullgreinilegt, að