Tímarit Máls og menningar - 01.12.1953, Blaðsíða 61

HEYRÐI ÉG í HAMRINUM
171
Hann sagði ekki, að þetta væru Sameinuðu þjóðirnar, enda hefur hann
ekki hlustað á Lundúnaútvarpið í endurvarpi frá Útvarp Reykjavík.
Hið starfandi fólk þýtur frá störfum sínum og býst til varnar lífi og
limum. Konan þrífur körfuna með barninu og varpar sér yfir hana,
forðar Iífi barnsins, en fellur sjálf. „Móðurást blíðasta börnunum háð,“
flýgur mér í hug og kvæðið hans Jónasar. Ovinirnir koma inn á sviðið
og heimaherinn hinum megin frá, og orustan hefst. Kórverjar hefja á
loft fána sinn, og Islendingurinn finnur til sín talað, því að þessi fáni er
í bláum og rauðum og hvítum lit. Menn sækjast á, hörfa og falla, hjúkra
sjúkum og vefja fallna í fána þjóðar sinnar, í liti íslenzka fánans. En
hvert einasta atriði er taktþrungið dansspor eftir hljómfalli öflugrar
hljómsveitar. Að leikslokum stendur fáni Kórverjanna í fjallaskarði á
útjaðri sviðsins. Þeirra var sigurinn. Ég get ekki nógsamlega undrazt og
dáðst að því andlega jafnvægi og þeim djúpa skilningi hjartans, sem
liggur að baki sköpun slíks listaverks, þar sem þolendur sjálfir hafa
gert úr siðlausasta blóðbaði heimsins svifléttan dans lífsástar og sigur-
fagnaðar. Hvergi vottaði fyrir hatri á árásaröflunum, frekar en um væri
að ræða fellibyl eða jarðskjálfta eða önnur ópersónuleg náttúrufyrir-
brigði. Ég veit ekki, hvort það var hrein tilvijun, en það vildi að
minnsta kosti svo til, að um leið og lauk lófataki og hyllingarhrópum
að loknum þessum einstæða dansi og maður ætlar að fara að hagræða
sér á nýjan leik í sæti sínu, þá verður maður enn að standa upp til þess
að vera eins og aðrir, og maður snýr sér til vinstri eins og allir aðrir.
Og sjá: Út á svalir byggingar, sem reist er á efstu brún Frelsisgarðsins,
en þar vorum við stödd, kom svartklæddur öldungur með gullinn kross
á brjósti. Það var hinn nafntogaði prófastur í Kantaraborg, sem hafði
tekið sig upp úr heimi þokunnar til að votta friðarhreyfingu alþjóða-
æskunnar samúð sína og hollustu. Þar sem barnshjartað slær í brjósti,
þar gleðjast menn yfir minnu en heilli sál, sem ann friði og réttlæti og
rétti lítilmagnans, þrátt fyrir dygga þjónustu í víngarði brezkrar bisk-
upakirkju. Og ég sjálfur varð svo barnalegur, að ég gladdist við þá
hugmynd eina, að blessaður biskupinn minn stæði hér við hlið brezka
prófastsins og mætti þar gleðjast yfir þroska mannlegrar sálar.
Það er ekki rétt, að ég skilji svo við þetta mál, að ég minnist ekki að
nokkru aðalgestgjafans, rúmensku þjóðarinnar, og þeirra kynna, er ég
hlaut af tjáningarþrá þeirra og tjáningarhæfni. Ég sá tvö skáldverk