Tímarit Máls og menningar - 01.12.1953, Qupperneq 162

272
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR'
staður: nokkrir sundurskotnir húskofar,
fólk I tötrum, saman komið úr ýmsum
stöðum, sumt fatlað eftir orustur eða
píningar nazista. Þaff er eins og þarna
hafi skipbrotsmönnum skolað upp á
eyðiströnd.
En hvað um það, Voropaév lízt vel á
staðinn og dreymir um góða hvíld og
gleymsku. Það á þó ekki fyrir honum
að liggja. Fyrr en hann varir er hann
farinn að leggja þeim lið sem hér eru
að reyna að rétta við og byggja upp aft-
ur það, sem af svo mikilli grimmd og
hatri var niður rifið. Veikur eins og
hann er og fatlaður hrífst hann af ákaf-
anum og örvar hann og leggur fram alla
sína krafta til að hrinda í framkvæmd
hugsjónum fólksins sem vill lifa hvað
sem við tekur. Snerting hans við fólkið
verður honum, ef ekki heilsubót, þá ó-
missandi til að geta haldið áfram að
lifa. Maðurinn getur ekki lifað einn.
Um þetta fólk, áhyggjur þess, vonir
og störf og þeirra árangur fjallar sagan,
auk þess sem hún bregður upp myndum
af sigurför Rauða hersins á vesturleið,
unz sigur er unninn. Og þetta er margs
konar fólk, engar týpur, heldur lifandi
manneskjur eins og þær gerast í hvers-
dagslífi og á örlagastundum.
Þetta er ekki ein af þeim skáldsögum
sem fyrir ritsnilld höfunda koma lesand-
anum í uppnám. Hún er sögð blátt á-
fram, án nokkurra stílbrellna, og þó eru
í henni fagrar og skáldlegar náttúrulýs-
ingar, en það er bjart yfir henni, sam-
úðin með persónunum auðfundin, trúin
á lífið sem bíður óbifanleg og vissa um
mátt mannkynsins til að ráða yfir nátt-
úrunni og skipuleggja líf sitt af skyn-
semi.
Og þetta er ástarsaga Voropaévs að
öðrum þræði, dálítið þunglyndisleg
vegna glataðrar trúar hans á hamingj-
una — en í bókarlok fær hann heimsókn..
Hd. St.
P. Cotes og T. Niklaus:
Chaplin.
Ævi hans og starf.
Magnús Kjartansson þýddi.
Það er mikill fengur í því að fá þessa-
bók um hinn einstæða listamann, sem í
raun og veru gat verið fulltrúi hvaða list-
greinar sem er, að undan tekinni kannski
myndlistinni, og þó var það einmitt þar,
sem hann vann lífsstarf sitt, raunar ekki
sem málari eða myndhöggvari, heldur
kvikmyndaskáld.
Bókinni er skipt í tvo kafla, fjallar
annar um ævi Chaplins frá því hann
fyrst sér dagsins ljós í fátækrahverfi í
Lundúnaborg þar til hann að lokum,
eftir unna veraldarfrægð, lifir í Banda-
ríkjunum „rólegu menningarlífi auð-
ugs manns“. — En þannig endar ekki
saga snillingsins, þó bókin nái ekki
lengra. Hann situr nú í útlegð frá þessu
stjúplandi sínu, eftir endurvaktar of-
sóknir, og á heima í Sviss. Starfi sínu
hefur hann ekki heldur lokið þó hann
sé nærri hálfsjötugur, hann vinnur þar
að samningu nýrra kvikmynda.
Milli þessara tveggja skauta, fátæktar
og umkomuleysis og auðs og heims-
frægðar, er langt líf harðrar lífsbar-
áttu og glæsilegustu sigra á sviði listar-
innar, sem bæði er fróðlegt að kynnast
og unun að lesa um.
í seinni kaflanum er sagt frá störfum
Chaplins og kvikmyndum þeim er hann
hefur skapað, og að lokum er bókarauki
og skrá. Margar góðar myndir prýða
bókina og þýðingin er góð. Hd. St.