Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Blaðsíða 120

Bjarni Einarsson
Norskar bækur
í þessu yfirliti er ætlunin aff segja frá
nokkrum norskum bókum, sem komu út sl.
haust eða næstliðinn vetur. Augljóst er að
ekki er unnt að geta hér um nema lítið
úrval allra þeirra hóka sem út hafa komið
á prent á þessu tímabili, og er hvort tveggja
að ekki væri á færi neins eins manns, sem
hefur öðrum störfum að gegna, að lesa það
allt og hilt að ekkert tímarit hefði rúm
fyrir þvílíka ritsmíð. Hér er um að ræða
hæði nýjar hæknr og nýjar útgáfur mis-
jafnlega gamalla bóka. Yfirlitshöfnndi þótti
hentugast að hinda sig að þessu sinni við
bækur frá fjórum bókaforlögum, sem telja
má þau stærstu, en er vel ljóst að sá háttur
er varhugaverður, því að þau takmörk eru
óefflileg. Má vera að kostur verði síðar að
hæta að einhverju leyti úr þessum ann-
marka.
Valið hlýtur að verða háð áhugamálum
yfirlitshöfundar, en hann hefur þó liaft
ftillan vilja til að gera það fjölbreytilegt
og seilast víðar og lengra en liann hefði
annars gert. Ekki hefur sízt verið haft í
liuga að reyna að geta sér til um áhugamál
þeirra sem sitja fjarri bókasöfnum og
bókaverzlunum höfuðhorgarinnar. Gera má
ráð fyrir að þessar hækur (og auðvitað
fleiri) fáist í bókahúðum í Reykjavík og
í sumum kaupstöðum og auk þess auðvelt
að biðja bóksala að útvega þær, sem kynui
að vanta. Hér verður getið um norskt bóka-
búðarverð, sem gefur a. m. k. bendingu um
verð hverrar hókar hingað kominnar (ein
norsk króna er um það bil jafngildi sex
íslenzkra).
Tungumálanám þeirra Islendinga, sem
ganga ekki í æðri skóla, er af mjög skorn-
tim skammti. Til samanburðar má geta
þess að í Noregi, a. m. k. í bæjum, er börn-
um kennd enska í barnaskólum úr því þau
eru orðin 12 ára. í ýmsum öðrum löndum
er byrjað mun fyrr að kenna hömum er-
lendar tungur. Þeir sem notið hafa lítillar
eða engrar málakennslu, geta hætt sér það
tipp með sjálfsnámi og atik þess notfært
sér málakennslu útvarpsins. Og þeir sem
aflað hafa sér undirstiiðuþekkingar, ættu
sem fyrst aff hyrja á að glíma við að lesa
hækur meff aðstoð orðabóka. En vert er að
hafa í huga að skáldskapur, hvort sem er
sögur eða ljóð, er ekki það auðveldasta að
byrja á. Fræðibækur eru yfirleitt miklu
auðskildari, svo sem eins og sagnfræðirit,
ævisögur, ferðasögur, smáritgjörðasöfn um
ýmis efni, að ekki sé talað um hækur eða
ritgjörðir um einhver þau efni, sem les-
andi kynni að vera fróður um fyrir.
Þegar talið berst að norskum hókum, er
eðlilegt að spurt sé um málið, því að eins
og allir vita er norska nú á dögum ekki eitt
mál, heldur tvö eða jafnvel þrjú. Á öldinni
sem leið þurftu þeir Islendingar, sem lásu
dönsku sér að gagni, ekki að hafa neinar
áhyggjur af að þeir skildu ekki norskar
bækur jafnvel og danskar, því að danska
var þá og hafði lengi verið ritmál Norð-
manna og frá þeim öldum eiga þeir og
214