Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Blaðsíða 41

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Blaðsíða 41
sem umkringja það og kunni að velja sér lífsnæringu þar af. Og þá ekki aðeins „eitthvað nýtt“ helclur einmitt það nýja sem vaxtarkraftur er í, jafn- vel þótt þeir safar kunni að vera hin- ir beiskustu. Krónan á harðgeru hirkitré menningar okkar deyr ef hún ætlar að lifa eftir fyrirmynd rauðvið- arins ameríska og afneitar rótum þeim sem færa henni næringuna og jarðveginum sem allt tréð stendur í. Leikhús kemst ekki hjá jrví að taka afstöðu til þjóðfélagsmála og þeirra stefna sem þar eru uppi, þar eð af- staða þjóðar í pólitík, trú, uppeldis- málum o. fl. ýmist gerir að örva eða hefta það sem leikhúsi ber að rækta: mannlífsskilning og skapandi hugsun. Þá ríður á að láta ekki ginnast til undansláttar í allar áttir segjandi: „Allt er gott og allt er líka vont“ og reyna að slá forsendur til gagnrýni úr höndum manna með jrví að sýna þeim sitt beinið af hverri tíkinni, eða þá einungis að velja þá afstöðu sem helzt verður fyrirgefin af fjöldanum í svipinn, því viðhorfið getur orðið hreytt á morgun. Þá afstöðu ber að taka sem mestur vaxtarbroddur og vit er í, ])á afstöðu sem er róttæk og krefst framfara. Sósíalisminn vinnur nú heiminn leynt og ljóst. Jafnvel í löndum þar sem meirihluti manna hrekkur í kút sé nafn hans nefnt fara vinnubrögð, þjóðfélagshættir og mannleg sam- skifti æ meir að forspá sósíalista, en Nýtt leikhús einstaklingshyggja, trú og svartigald- ur hverfa í aldanna móðu. Vísinda- menn fara hér á undan. Menn eru komnir yfir það að þurfa endilega að hafa einkaleyfi á þeim uppfinning- um sem J)eir gera. Þeim hefur skilizt að enginn einn maður gerir uppfinn- ingu að gagni. Enginn getur sagt hver fann upp eldflaugina. Hún er ávöxtur af samvirkni fjölda háskóla og þús- unda vísindamanna sem þess utan gera sér Ijóst að án milljóna verka- manna og fylgis stjórnmálamanna hefðu þeir aldrei getað sent á loft neitt geimfar. Áður fór þróun mannsins sem líí- veru fram einstaklingsbundið, þróun frá apabróður með stóran maga og lítinn heila til manns með lítinn maga og stóran heila til að hugsa með. Nú virðist þessari einstaklingsþróun lok- ið. í tvö þúsund ár hefur enginn ein- staklingur komið fram með meiri hæfni til að hugsa en t. a. m. Aristó- teles, né heldur með styrkari likama en íþróttamenn þeirrar tíðar. Fram- farir nútímans byggjast á því að þekking og reynsla hafa tekið að safnast. Sambönd hafa aukizt manna á meðal jjannig að reynsla eins berst óðara út um heiminn og er hagnýtt af öðrum en deyr ekki með honum. Samvirkni hefur aukizt og samhjálp, því að menn sjá orðið betur en áður í slíku eigin gróða. Gamla máltækið, eins dauði er annars brauð, er að ganga úr sér. Til eru jafnvel menn 135
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.