Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Blaðsíða 84

Tímarit Máls og menningar
okunin stóð frá 1602—1787 og eftir það var hin svokallaða fríhöndlnn seni i reynd varð
litlu skárri. Landsraenn gerðu hverja atrennnna af annarri til að fá lagfæringu og er
langmerkast átak í því máli almenna bænarskráin frá 1795 og skrifin sem urðu í sam-
handi við hana. Komu þar við sögtt nær allir sýsiumenn landsins með Stefán Þórarinsson
amtmann í broddi að ógleymdum Magnúsi Stephensen sem ekki sparði sig í þessu óvin-
sælasta máli í augum danskra yíirvalda. En árangur varð enginn.
íslandskaupmenn áttu örttgga málsvara meðal ráðamanna stjórnardeildanna og segir
Bjarni Thorsteinsson að orð léki á, að kaupmenn bæru fé á embættismenn þar. Það er
a. m. k. angljóst að einhverjir embættismenn stjómardeildanna, víslega af hærri stig-
ttntim, áttu hagsmuna að gæta í Islandsverzluninni. Þess eru dæmi að kvartanir yfir
katipmönmim og framferði þeirra sendar jöfri sjálfum komust ekki í gegnum síu stjórn-
ardeildanna og til hans.
Um áðurgreint nefndarstarf (eitt af mörgum álíka) fjallar dagbókin, fyrri hluti, í hand-
ritinu Lhs. 3591 8vo. Dagbókin að viðbættum upplýsingum í Æfisögu Bjarna amtmanns,
gefa gullskýra mynd af starfsháttum guðsvolaðs stjórnskipulags. Og ekki síður af höfund-
inum, grandvörum og gætnum, ágætlega færuin embættisinanni, virðulegu yfirvaldi. Bjarni
var einn fremsti embættismaður þjóðarinnar og sá þeirra sem næst komst innsta hringn-
um, hæði vcgna staðgóðrar þekkingar á högum og sögu þjóðarinnar svo og vegna þess
trúnaðar sem ltann naut í stjómarráðunum. Því er vissulega nokkurs virði að kynnast
hinuin fáorðn frásögnum og athugunum sem hrjóta daglega úr penna hans.
DAGBOG
holden aj Amtmand Thorsleinson paa hans Reise jra Islund til Kiöbenliavn jra 26 aug.
1834 til hans Hiemkomst 31te Maii 1835. dito over hans Ophold i Kiöbenhavn Vinteren
1847—48*
1834
15—21 ta Seplbr. Eptir 19<ílí daga hæga sióferd frá Olafsvik kom eg til Khafn-
ar þann 15da**<! Septbr Kl. 9 um(m) formidd. Þessir 6 dagar geingu til ad
utvega Iogie, ná nockru af farángri mínum frá bordi og giöra Visiter hiá Pro-
fess. og Geheimearchivarius F. Magnussen, kaupmanni Simonsen, Grosserum
Magnusi og Holm, Sekretaire Hald, Cateket Þ. Gudmundssen, Etatsrádum
Rothe og Hansen i Rentukammerinu, Etatsr. og grossera Hvidt, Vice-Admiral
og K(ammer)herra Hoppe, Kanunerjunker Hoppe, líka Conferencerádum
Kongslew og Rothe samastadar, Conferencerád Orsted, Rentekammerdirekteur
* Bætt við með annarri hendi. — ** 19da í handriti. — *** 15di í handriti.
178