Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Page 12

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Page 12
Tímarit Máls og menningar gagnslaus við pólitíska stefnumótun. Hugtökin ,vinstrihyggj a‘, ,framfarir‘, og ,frelsi‘ innihalda óteljandi mótsagnir og pólitískar deilur verða ekki til vegna samþykkis eða höfnunar á slíkum hugtökum. Þessvegna skulum við viðurkenna núverandi þjóðfélagsveruleika sem staðreynd og leita að grundvallarátökunum sem einkenna sögu samtímans í stað þess að hugsa upp auðskilið en árangurslítið hugtak um vinstrihyggju sem á við á öllum tímum. Þessi átök eru fyrst og fremst stéttaátök, og í annan stað pólitísk átök. Samt er hin pólitíska barátta ekki einfaldlega stétta- baráttan yfirfærð í átök á milli flokkanna. Svona er þetta, vegna þess að skipting í stéttir er ekki sú eina sem möguleg er, og þessi skipting verður þeim mun flóknari sem stéttirnar eru margskiptari samkvæmt þjóðerni eða lífsskoðun, auk þess verða pólitískar skiptingar innan stéttanna eftir því sem hver hópur tekur á sig sjálfstæðara form. Við þessar aðstœður getur hið pólitíska líf ekki endurspeglað stéttaátökin hreint og beint, heldur tjáir þau þvert á móti óbeint og óskýrt. Auk þess hefur þetta aldrei verið öðruvísi, því að annars hefðu öll átök verið leyst fyrir lifandi löngu. Þessvegna er fullyrðingin, að verkalýðsstéttinni sé það ævinlega fyrir heztu að tilheyra vinstriöflunum ekki endilega alltaf rétt. I fyrsta lagi er það ekki eiginleiki vinstriafla að framkvæma hagsmuna- mál manna á móti vilja þeirra, né heldur að þvinga þá til að þiggja vel- gerðir sem þeir æskja ekki. í öðru lagi er mögulegt að í vissu landi sé verkalýðsstéttin undir miklum áhrifum þjóðernisstefnu, samt sem áður fer vinstrihyggj a ekki að styðja þjóðerniskenndar kröfur; í öðrum löndum er verkalýðsstéttin rótfest í trúarlegar hefðir, en vissulega er vinstrihyggja veraldleg hreyfing. Jafnvel þær kröfur sem verkalýðsstétt setur fram, geta verið í mótsögn við kröfur vinstrihyggju. Til dæmis hafði enska verkalýðs- stéttin hag af nýlenduarðráni um langan tíma — en vinstrihyggj a er andvíg nýlendustefnu. Þetta er ástæðan til þess, að ekki er mögulegt að skilgreina vinstrihyggju með þeirri fullyrðingu, að hún sé tillitslaus og muni alltaf, hvað sem á geng- ur, styðja kröfur verkalýðsins, eða að hún sé alltaf á máli meirihlutans. Vinstrihyggja verður að skilgreinast á grundvelli viss hugarfars, en slík skilgreining heldur þeim möguleika opnum, að hún muni í mörgum tilfellum lenda í minnihluta. Jafnvel þótt í dag fyrirfinnist engir vinstrisinnar sem ekki eru samtvinnaðir baráttu verkalýðshreyfingarinnar, jafnvel þótt engar vinstri hugmyndir verði framkvæmdar óháð stéttaþj óðfélaginu, og jafnvel þótt vinstrihreyfing verði aðeins til fyrir tilstilli baráttu hinna kúguðu, þá 90
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.