Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Side 17

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Side 17
Merking hugtaksins ,vinstri‘ lýðræÖislegum slagorðum, sem notuð eru til að dylja auðvaldsríkið. Aðeins á þennan hátt getur vinstrihyggja haldið sérstakri og aðskildri afstöðu sinni, sem er nú í minnihluta. Þrátt fyrir það óskar vinstrihreyfing ekki eftir að verða í meirihluta hvað sem það kostar. Við núverandi aðstæður er megináherzla vinstrihyggju hugmyndafræði- leg. Nánar skilgreint, er um að ræða skýra aðgreiningu á hugmyndafræði og núverandi pólitískum aðferðum. Vinstrihyggja hafnar ekki málamiðlun við raunveruna, svo framarlega sem tekið er fram að um málamiðlun sé að ræða. En hún mun alltaf standa gegn hverskonar tilraunum til að hagræða hug- myndafræðinni í samræmi við augnabliksnauðsyn, eða í samræmi við nauðsynlega eftirgjöf eða breytingu á aðferðum. Þó að vinstrihyggja sjái stundum að hún er getulaus gagnvart einhverjum glæp, þá neitar hún að nefna glæpi „blessun". Þetta er vissulega ekkert smá- eða aukaatriði. Pólitískur flokkur, sem grundvallast ekki á ekta hugmyndafræði, getur haldizt í horfinu í langan tíma, en hann fellur eins og spilahorg þegar erfiðleikar steðja að. Gott dæmi er Alþýðuflokkurinn.3 Vinstrihreyfing sem lætur hugmyndafræðina sitja á hakanum vegna aðferða hvers tíma, hlýtur að ganga úr sér og bíða ósigur. Hún getur aðeins tórað fyrir tilstilli máttar og þrúgunargetu ríkisins. Vits- munalegt og siðrænt gildismat kommúnismans er ekki fínt skraut fyrir at- hafnirnar, heldur hreint og beint skilyrði fyrir tilveru hreyfingarinnar. Þessvegna er svona erfitt að byggja upp vinstri sósíalisma í afturhaldssömu landi. Kommúnísk hreyfing, sem byggist eingöngu á aðferðum, og lætur upprunalegar vitsmunalegar og siðrænar forsendur sínar sigla lönd og leið, hættir að vera vinstri hreyfing. Þessvegna hefur orðið ‘sósíalismi’ öðlazt ýms- ar merkingar, og er ekki lengur samrætt orðinu ‘vinstri’. Og þetta er ástæða þess, að nauðsynlegt er að endurvekja hugtakið ‘vinstri’ — einnig til þess að við getum ákveðið nánar merkingu slagorða sem kennd eru við sósíalisma. Þessvegna mælum við með nafninu „vinstri sósíalismi“. Án þess að láta af neinni forsendu sinni, eru vinstrisinnar auðvitað til- búnir að gera bandalög við hverskonar hópa, sama hve litlir, og með hvers- konar „vinstri sjónarmiðum“ hvaðan sem þau eru upprunnin. En þeir þver- taka fyrir nokkurn stuðning við hægri aðstæður eða athafnir; eða ef þeir eru neyddir með þvingunum til að gera slíkt, þá verða vinstrisinnar að nefna slíkt „þvinganir“ og forðast að leita hugmyndafræðilegrar réttlætingar á þvílíku atferli. Vinstrisinnar vita að þessar kröfur virðast óverulegar, og gera sér Jjóst að 95
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.