Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Page 71

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Page 71
Kennsla og nám í náttúruvísindum kennslu og náms í náttúruvísindum er því nauðsyn, ekki aðeins í háskóla okkar heldur á öllum skólastigum — ekki sízt í barnaskólum og gagnfræða- skólum. Segja má að vísindi og tækni sé orðin lífsnauðsyn fyrir áframhald menningar yfirleitt — að viðbættum sjálfum náttúrugæðunum — en það er einmitt undir tæknistigi og skipulagi þjóðfélagsins komið hvort þau verða hagnýtt til gagns eða ekki. Nú verða menn reyndar meir og meir varir við neikvæða hlið hinnar óbeizluðu tækniþróunar — nefnilega þá hættu að verksmiðjurnar kæfi hina lifandi náttúru í úrgangsefnum sínum og eiturefnum og eyði þar með raun- verulegum grundvelli mannlífsins. Grundvöllur æðri menntunar hefur löngum verið svonefnd húmanisk fræði: Saga, bókmenntir, listir, málvísindi, fyrst og fremst fornmálin gríska og latína, sér í lagi latína. Kunnátta í latínu var grundvöllur allrar háskóla- menntunar langt fram á þessa öld. Menntaskólarnir voru latínuskólar og einnig nefnir svo (Stærðfræðideild við Menntaskólann í Reykjavík var stofnuð árið 1919). Ilagnýt fræði lærðu menn sem iðn eða handverk hjá meistara, og kunn- átta í iðnaði barst þannig frá kynslóð til kynslóðar, jafnvel þótt bæði meist- ari og sveinn væru ólæsir. Þetta kerfi iðnmenntunar var byggt á eldfornri hefð og er reyndar við lýði enn í dag, m. a. hér á landi. Þessi skipting í æðri bóklega menntun og óæðri verkmenntun er sjálfsagt upprunalega afleiðing af skiptingu í yfirstéttir og vinnulýð. Fræðileg tæknimenntun kom löngu síðar sem viðbót við háskólana eða sem sérstakir verkfræðiskólar á sama stigi og háskólar, sem nefndust fj öllistaskólar. (École polytechnique í París 1794). Nám í náttúrufræðum er ekki aðeins hagnýtt og gagnlegt þeim sem ætla að starfa á einhverju sviði verkvísinda, það er einnig grundvöllur almennrar menntunar ásamt hinum svonefndu hugvísindum. Vísindin eru í rauninni ein heild og öll vísindi eru bæði hugvísindi og raunvísindi, ef rétt er skoðað. Á náttúruvísindum grundvallast skoðun manna og skilningur á heiminum, og heimsmynd vísindanna er sú eina rökrétta mynd sem unnt er að gera af heiminum. Vísindin eru mönnum þannig tæki til að skilja umhverfi sitt og ná valdi á náttúrunni. Auk þess hafa þau áhrif á þróun þjóðfélagsins og gagnkvæmt. Erlendis hefur á síðari árum verið mjög mikil hreyfing í þá átt að auka 149
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.