Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Side 89

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Side 89
Umsagnir nm bækur Enginn er cyland Sjötugur að aldri hefur Kristinn Andrésson loks gefið sér tóm til að líta um öxl yfir viðburðarmikla ævi og skrifa bók um þann hluta lífshlaups síns — og raunar ís- lenzkrar menningar — sem hann kennir við „rauða penna".1 Þeir ritdómar sem ég hef lesið um bókina hafa ýmist verið skrifaðir af því furðulega fúllyndi, sem einkennir marga íslenzka gagnrýnendur, eða þeir hafa ausið skömmum yfir höf- undinn, skömmum, sem væri forvitnilegt rannsóknarefni skólasálfræðingum. Því fer fjarri, að ég ætli mér þá dul að veitast að þessum heilögu kúm íslenzks menningar- lífs, og eru þær hér með úr sögunni. En hvers eðlis er Enginn er eyland? Hvers konar bók er þetta? Kristinn Andrés- son er sannarlega ekki hrokafullur maður. Hann kallar sig „eitt af laufblöðum minn- ar kynslóðar“, sem haustvindarnir feykja þegar hinn gamli græni skógur stendur nakinn. Og satt er það: lauffallið er geng- ið í garð og fyrir þá sök getur sagnfræð- in hafið starf sitt og litið skóginn í hinni bleiku haustlegu birtu fjarlægðarinnar. Og því get ég ekki fallizt á þá staðhæf- ingu Kristins, er hann gerir grein fyrir gerð verksins: „Ég sit hér ekki á stóli 1 Kristinn E. Andrésson: Enginn er ey- land. Tímar ranSra penna. Mál og menn- ing 1971. 350 bls. sagnfræðings. Ætlun mín er ekki að rita sögu þeirra ára sem hér verður fjallað um. Frásögn mín takmarkast við að bregða upp mynd, einni af mörgum, endurvekja áhrif hennar, rekja saman í heild einstaka drætti hennar og eins að greiða þá sundur. Mig langar til að geta leitt mönnum fyrir sjónir eða látið menn finna hver var kjarninn eða inntakið í baráttu þessa tíma eins og hún var háð og skilin af þeim er nefnast rauðir pennar, og þá einskorða ég mig ekki við ársritið með því nafni né rauða penna hér heima, heldur reyni jafn- framt að bregða ljósi á hhðstæða baráttu erlendis, eins og ég tel nauðsynlegt til að fylla upp myndina.“ En nú er mér spurn: er ekki viðfangs- efni bókarinnar, svo túlkað, í rauninni hugarmið og draumur allrar heiðarlegrar sagnfræði? Að geta brugðið upp heildar- mynd af því efni, sem rannsakað er, í sama mund og raktir eru hinir einstöku drættir myndarinnar — þetta er hið háa mark allrar sagnfræði, og skiptir í því efni engu máli, hvaða kjörsvið mannlífs í sögunni er valið. Hér er því aðeins um það að ræða, hvernig Kristni Andréssyni hefur tekizt að greiða úr bandflækju þessa afmarkaða sviðs og gefa okkur kost á að horfa á mynstur sögunnar. Af orðum Kristins Andréssonar, sem vitnað var í hér að framan, er ljóst, að hann markar svið bókarinnar skýrt og af- 167
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.