Tímarit Máls og menningar - 01.06.1981, Blaðsíða 9

Snorri Hjartarson
An vonar ekkert líf
Rceóa við afhendingu bókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs 5. mars 1981.
Virðulega samkoma!
Þegar mér var tilkynnt að ég hefði hlotið bókmenntaverðlaun Norður-
landaráðs að þessu sinni varð ég að sjálfsögðu harla glaður og þakklátur,
glaður yfir því að ljóð mín skyldu talin verðug þess að standa undir slíkri
viðurkenningu. Og glaður vegna þjóðar minnar og íslenzkrar ljóðlistar,
sem löngum hefur verið einangruð frá bókmenntum annarra þjóða af því
að mál vort skilja aðeins örfáir menn utan Islands, já af þvi að vér einir
höfum varðveitt þá tiginbornu tungu sem næst stendur því máli sem allir
norrænir menn töluðu til forna. Ég tel mér trú um að þessi verðlauna-
veitinggeti orðið yngri skáldbræðrum mínum nokkur hvatning til dáða
og að íslenzkri ljóðlist verði meiri gaumur gefinn en verið hefur fram að
þessu, en það á hún vissulega skilið. Ferill ljóðsins er órofinn gegnum
aldir íslenzkrar sögu, frá fyrsta skáldinu og mesta, Agli Skallagrímssyni,
til þessa dags, þótt bragur og viðfangsefni hafi að sjálfsögðu breytzt með
breyttum tímum. Enn lifir ljóðið á Islandi og ber fagran blóma.
Já, enn lifir ljóðið, þetta er mér fögnuður að geta fullyrt, á Norður-
löndum og annars staðar. Og þar sem ljóð eru ort eiga þau einhvern
hljómgrunn, þau spretta ekki á berangrinum tómum og naumast væru
þau gefin út ef enginn læsi þau og nyti þeirra. Vera má að lesendahópur
þeirra sé ekki ýkja stór. Hlutverk skálda er annað nú en áður var, og
verður mér þá fyrst hugsað til nítjándu aldarinnar þegar skáld voru víða í
fylkingarbrjósti þar sem barist var fyrir frelsi, auknum lýðréttindum og
þjóðlegri endurreisn, voru í einu þjóðskáld og þjóðhetjur. En þó nú sé
öldin önnur og kvæði geti fáu breytt, hafa skáld ærið hlutverk að leysa af
hendi: vekja samkennd og samúð, opna augu fólks fyrir því sem fagurt er
og gott, og þá vissulega einnig hinu sem illt er og rangsnúið, túlka
tilfinningar sínar og viðhorf á þann hátt sem ljóðið eitt fær gert. Og það
127