Tímarit Máls og menningar - 01.06.1981, Síða 84

Tímarit Má/s og menningar
og karlar en það var aðalkeppikeflið. Frelsi kvenna er samkv. marx-lenínískri
kenningu fólgið í fullri þátttöku þeirra í framleiðslunni og fjárhagslegu sjálf-
stæði. Það á að gerast af sjálfu sér eftir að alþýðan hefur tekið völdin. Eg hafði
aftur á móti mikinn áhuga á barninu mínu og þótti gaman að vera móðir og ég
gat ekki sætt mig við þetta viðhorf, að börn væru bara byrði. Eg vildi hefja
móðurhlutverkið til vegs og virðingar en fékk enga áheyrn.
— A þessu fyrsta skeiði hreyfingarinnar var Simone de Beauvoir okkar stóra
fyrirmynd. Mér fannst bók hennar Hitt kynið alveg stórkostleg. Þarna lukust
upp fyrir mér nýir heimar og sí og æ leitaði ég svara við vangaveltum mínum í
þeirri bók. Það var ekki fyrr en löngu síðar að mér varð ljóst að kenningar
hennar og hugmyndafræði eru í fullkominni mótsögn við allt sem lýtur að
raunverulegu kvenfrelsi. Hugmyndafræðin öll er byggð á nútíma stórborgarlífi
og -menningu, þar sem heil menningarheild, kvennamenningin, hefur verið
myrt. Það breytir því hins vegar ekki að hugsun Simone de Beauvoir er genial og
hugsanamódelið skýrt og aðgengilegt.
— Þrátt fyrir vissa andstöðu ráðamanna og pólitíkusa við jafnréttiskröfum
kvenna voru þeir tilbúnir að viðurkenna í orði réttmæti hennar. „Vitaskuld vill
samfélagið (með stóru S) jafnrétti allra þegnanna", sögðu þeir hver um annan
þveran, og það var einmitt þessi tegund jafnréttis sem kom samfélagi á þenslu-
tímum afar vel. Fleiri konur út á vinnumarkaðinn. Atvinnuvegina vantar
vinnuafl. Viðgetum framleitt meira og selt meira. Fínt að fá konurnar með. Og
konurnar komu og voru með í þessu samfélagi sem þær höfðu ekki byggt upp
og höfðu enga möguleika til að hafa áhrif á. Þær fengu að vera með á skilmálum
karla og urðu þar með að afneita kyni sínu. Framleiðslunni og ríkinu kemur vel
að munur kynjanna verði sem minnstur. E. k. kynleysi hentar vel í tæknisam-
félagi þar sem hreyfiaflið er hagræðing og hámarksafköst. Vinnuafl sem burðast
með mannlegar tilfinningar hefur tefjandi og truflandi áhrif. Hin náttúrlega
spenna sem ríkir milli karla og kvenna er óæskileg í atvinnulífinu enda er kerfið
ekki sniðið fyrir fólk heldur vélmenni.
— Nú kann að virðast svo sem við höfum verið á algerum villigötum í
kvennabaráttunni á þessu fyrsta skeiði hennar. Svo er þó ekki. Þvert á móti álít
ég að þetta tímabil, sem stóð í fimm ár, hafi verið nauðsynlegt og óhjákvæmi-
legt. Möguleikarnir til baráttu fyrir raunverulegu kvenfrelsi, ekki bara jafnrétti,
eru þá fyrst fyrir hendi þegar konur hafa sjálfar öðlast skilning, byggðan á
reynslu, á lögmálum samfélagsins. Þá eru þær orðnar færar um að velja og hafna.
Þær vita hvað þær vilja og hvers þær þarfnast. Fyrir mér og mörgum fleiri
konum í Grupp 8 er árið 1975 nokkurs konar vendipunktur eða tímamót. Þá
202