Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Síða 125

ég boði með Frjálshyggjunni tiltekna
efnahags- og stjórnmálastefnu og í
ofanálag að sú stefna sé „hvorki sjálfri
sér samkvæm, skynsamlega rökstudd né
jafnvel framfarasinnuð". Það er rangt að
ég boði í bók minni tiltekna efnahags-
eða stjórnmálastefnu. Tilgangur minn
var að veita almenningi aðgang að heild-
stæðri lýsingu á hagfræði frjálshyggj-
unnar og helstu göllum hennar. Gagn-
rýni mín á frjálshyggjuhagfræðina er
gerð frá mörgum sjónarhornum. Hún
myndar enga heildstæða hagkenningu
eða stjórnmálastefnu sem ætlað er að
koma í stað frjálshyggjunnar. En hún
gefur athugulum lesanda aukna mögu-
leika á að skapa sér stefnu sem er í
innbyrðis samræmi og fremri frjáls-
hyggjunni. Jafnvel þótt ég boði ekki í
bók minni „nýjan sannleika" í stað frjáls-
hyggjunnar, þá er gagnrýni mín þess
eðlis að ég hélt að hún myndi eiga greið-
an aðgang að hjartanu í sérhverjum
„byltingarsinnuðum marxista“.
Ritdómarinn sakar mig um að nota
sjálfur forsendur sem ég gagnrýni ný-
klassista fyrir að nota. Hann segir: „oft
eru forsendur hans jafnvel þær sömu og
hann gagnrýnir nýklassista fyrir að
nota, eins og t. d. sú forsenda að fram-
leiðsluþættirnir séu „einsleitir", sem er
ekki síður nauðsynleg í marxískri hag-
fræði“. Hér er enn verið að ýja að því að
ég leggi fram í bókinni hagstefnu eða
haglíkan og að ég styðjist við sömu
forsendur og nýklassistar í þeim efnum.
Hvergi nokkurs staðar í bókinni ber ég
við að nota þær forsendur sem ég gagn-
rýni frjálshyggjuhagfræðina fyrir. Síst
myndi ég nota „einsleitniforsenduna".
Asgeir segir að marxísk hagfræði styðj-
ist við þá forsendu og mun það rétt
vera, en bók mín snýst ekki um
marxíska hagfræði heldur frjálshyggju-
Umsagnir um bxkur
hagfræðina. Asgeir ver „einsleitni-
ákvæðið“ með því að nauðsynlegt sé að
einfalda hagkerfið við gerð haglíkana.
Eg gagnrýni ekki frjálshyggjuhag-
fræðinga fyrir að vilja einfalda flókið
samhengi í hagkerfum heldur fyrir þær
einföldunarleiðir sem valdar eru.
Asgeir sakar mig um að sneiða hjá
mikilvægum atriðum í bók minni og
sama gerir Hannes Hólmsteinn. Sá
síðarnefndi vildi að ég skoðaði og tæki
afstöðu til stjórnmálaritgerða af ýmsu
tagi, en Asgeir skrifar til dæmis langan
kafla um kenningar nýríkardíanskra
hagfræðinga og lætur í það skína að
þessar kenningar hefðu átt erindi í bók
mína. Asökunum Hannesar þarf ekki
að svara. En Asgeiri má vera ljóst, að
kenningar nýríkardíana falla utan
ramma frjálshyggjuhagfræðinnar. Til-
raunir þessara hagfræðinga, að gera
ásýnd frjálshyggjunnar mannúðlegri
með því að breyta grundvallarforsend-
um um tekjuhámörkun í neysluhá-
mörkun og fella niður jaðaruppskip-
takenninguna, breyta aðalinntaki frjáls-
hyggjuhagfræðinnar. Almennt gildir, að
ekki er hægt að breyta aðalforsendum í
tiltekinni hagkenningu án þess að eðli
hennar breytist. Tilraun þessi er sönnun
þess. Þess vegna eiga þessar kenningar
ekkert erindi í bók um frjálshyggjuna.
Það er sams konar ásökun þegar Asgeir
sakar mig um að útskýra ekki tilurð
ágóða og vaxta. Utlistingar hans má ef
til vill flokka undir marxíska hagfræði,
en bók mín spannar ekki viðfangsefni
hennar. En ég sýni fram á, að sú tekju-
uppskiptaregla sem frjálshyggjuhagf-
ræðin byggir á er ekki vísindalega sönn-
uð afleiðing af hagfræðinni heldur þvert
á móti nauðsynleg forsenda (frjáls-
hyggju)hagfræðinnar. Hún er ekki
vísindalega réttlætt (og sönnuð) heldur
491