Tímarit Máls og menningar - 01.11.1983, Síða 87

Er víst að 7. áratugurinn sé liðinn
nánari, kannski Katrínu aðeins einu sinni. Þetta kemur á undan; utan við
setningar sem verða að nota ég, þú hann, hún, sá, það; eða styðjast við þau.
(27)
Segja má að bókin gangi útfrá því að líta megi á Frandse og Franke sem
einn mann. Þeir þróast að vísu hvor í sína áttina síðustu unglingsárin og ef
til vill er að einhverju leyti hægt að skýra það með mismunandi
stéttaruppruna en það er einnig hægt að líta þannig á málin að Frandse og
Franke séu tvær mögulegar útkomur úr sama dæminu. Bókin ýtir undir
þann skilning með svipuðum nöfnum, hliðstæðri þróun, sameiginlegri
kreppu þeirra hálffertugra og síðast en ekki síst með því að skýra sjálfsmynd
þeirra beggja með minninu um svif og hrap.
Þegar líður á unglingsárin leysist FF upp. Þeir flytja báðir frá Amager,
eyju bernsku sinnar. Franke heldur áfram í fótbolta, fyrst hjá Knattspyrnu-
sambandi Kaupmannahafnar er síðan í atvinnumennsku í útlöndum, og
hann giftist þeirri langþráðu Ritu úr húsagarðinum á Amager. Frandse
gengur menntaveginn, les fyrst listasögu við Kaupmannahafnarháskóla en
með róttækniþróuninni ’68 skiptir hann að sjálfsögðu um og fer að lesa
félagsfræði. I háskólanum nær hann í Katrínu, skólastjóradóttur frá Virum,
og þau gleyma sér saman við stúdentauppreisn og starf á sósíalísku blaði.
Eftir nokkur svífandi sæl ár í heimi sem lagar sig alveg að FF, kemur
hrapið. Franke kemur heim frá útlöndum með ólæknandi meiðsli í hné og
skítblankur og hefur hvorki hæfileika né möguleika til að byrja nýtt líf.
Hrap Frandses á sér hins vegar stað um leið og sjálfstæði Katrínar rennur
upp eins og fífill í túni kvennahreyfingarinnar. Hjónaband þeirra versnar
jafnt og þétt. Þegar sonurinn Alexander fæðist finnst Frandse hann settur
hjá. Katrín verður alltaf fyrri til að túlka þarfir smábarnsins og gagnrýnir
Frandse fyrir tilfinningaleysi. Fótboltinn verður líka að ásteytingarsteini. I
honum sér Katrín eintóma karlmennsku:
Hvað á hún að gera með þessar karlhetjur, sjálfsdýrkunarsýningar þeirra . . .
(42)
Hrapið verður svipað í pólitíkinni. Samræmið milli persónulegs framlags
og söguþróunar, sem Frandse og skoðanabræðrum hans fannst þeir finna,
hverfur skyndilega þegar kreppir að í upphafi áttunda áratugarins; átökin á
vinstri vængnum harðna og það geisar heiftúðugt stríð um það hver rati einn
réttu leiðina að byltingunni. Frandse hefur lengi fundist að tilfinningar hans
séu útilokaðar í pólitísku starfi og að lokum lendir hann í átökum við
„pólitísku sjálfsalana“ á blaðinu.
557