Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2009, Blaðsíða 78

76
Tímarit um menntarannsóknir, 6. árgangur 2009
nýrra leiða til að nálgast viðfangsefnin, vera
skapandi í kennslu sinni og nota fjölbreyttar
kennsluaðferðir. Flestir viðmælendur aðstoða
við eða stjórna flestum uppákomum í skóla-
num. Þeir eru í menningar- og atburðateymum
og telja það hluta af vinnu sinni. Starf þeirra
snýst ekki einungis um að kenna svo og
svo margar kennslustundir heldur einnig að
halda utan um uppákomur á sal í tengslum
við skemmtanir, foreldrasamstarf og ýmsa
viðburði í skólalífinu. Þetta mikilvæga hlut-
verk tónmenntar getur einnig tengst foreldrum,
eins og vel kom fram í máli Hönnu þegar
hún ræddi um foreldrasamstarf: „Ég mæti
á öll bekkjarkvöld og læt krakkana sýna og
læt foreldrana taka þátt í tónlistarflutningi
með þeim.“ Viðmælendur telja að tengsl við
foreldra séu einmitt mjög mikilvæg til að hafa
áhrif á hugmyndir samfélagsins um tónmennt
í grunnskólum. Ásta var mjög afdráttarlaus í
afstöðu sinni til starfs tónmenntakennarans:
Þú ert eiginlega músíkmeistari þegar þú
ert í grunnskólanum ... og það er ofsaleg
ábyrgð, fæstir vilja gangast við því af
yfirmönnum en það er mikil ábyrgð að
sinna þessu. Þú ert listrænn stjórnandi
þessarar stofnunar.
Þarna setur hún í samhengi góða og
fjölbreytta menntun og þá ábyrgð að móta
tónlistarstefnu skólans. Hún vísar ekki einungis
til tónlistarstjórnunar heldur notar hún hugtakið
listrænn stjórnandi sem hefur víðtækari
merkingu. Eins og fleiri viðmælendur telur
hún að það sé hlutverk tónmenntakennara,
jafnvel öðrum fremur, að móta stofnana- eða
skólamenningu hvers skóla; þeir þurfi að vera
einhvers konar menningarstjórar síns skóla.
Viðhorf til tónlistar og tónmenntakennslu
Það var áberandi í svörum viðmælenda þegar
þeir voru spurðir um viðhorf til tónlistar að
þeir settu hana alltaf í samhengi við tónlistar-
kennslu, annaðhvort í beint samhengi við
eigin kennslu eða kennslu almennt. Allir
telja viðmælendur tónlistariðkun sína utan
skólans gefa sér mikið og tengjast starfinu
mjög vel. Björn talaði um að oft fengi hann
hugmyndir í kennslu sem hann notaði síðan
í tónsköpun sinni og öfugt. Guðrún og Björn
töldu kórþátttöku gera sér gott, m.a. væri
yndislegt að fá útrás í tónlist sem ekki væri
tengd kennslu og geta notið þess að fá útrás
sjálf án þess að bera alla ábyrgð. Guðrún
sagði einnig að kórstjórinn sinn hefði kennt
sér mikilvægt atriði í sambandi við tónlist:
„Kórstjórinn minn hefur líka kennt mér að
einblína ekki á þetta sem miður fer heldur hitt,
upplifunina.“ Þessi lærdómur skilaði sér beint
inn í hennar eigin kennslu og leiddi til þess að
hún stofnaði kór við skólann. Hún lítur á eigin
tónlistariðkun tónmenntakennarans sem lífæð
og vill að slík tónlistariðkun, í viðurkenndum
hópum, sé metin sem endurmenntun og styrkt
af Kennarasambandinu á þeim forsendum að
það sé símenntun í faginu.
Nær allir kennararnir tala vel um grunn-
skólann og sérstaklega þau áhrif sem þeir telja
sig geta haft með starfi sínu. Sumir, og þá
sérstaklega þeir sem hafa sterkan bakgrunn í
tónlistarskólum sem nemendur eða kennarar,
tala um það sem kennsla í grunnskóla hafi að
þeirra mati fram yfir að kenna í tónlistarskóla.
Þau hafi uppgötvað að þeim henti frekar að
kenna hópum en einstaklingum á hljóðfæri og
að í grunnskólanum geti þau náð til fjöldans.
Þau neita því þó ekki að minni hópar, líkt
og í tónlistarskóla, myndu henta sér vel.
Viðmælendur mínir lögðu allir mikla áherslu á
tónlistarflutning og á hinar jákvæðu hliðar þess
að spila og syngja fyrir aðra. Markmið þeirra
er að nemendur þjálfist í að koma fram og njóti
þess að sýna hvað þeir geta og nái sambandi
við áheyrendur á lifandi hátt. Áberandi er
hvað viðmælendur eru ánægðir með að ná til
fjöldans í tónmenntinni og taka þátt í að veita
sem flestum börnum tækifæri til að vinna með
tónlist. Ástu hafði verið ráðið frá því að kenna
í grunnskóla á þeirri forsendu að þar væri
ómögulegt að vinna faglega í tónlist. Þar væru
of stórir hópar og óþekk börn. Hún lýsti komu
sinni í grunnskólann eftir margra ára kennslu í
tónlistarskóla:
Þegar ég kom hérna inn og ég sá þessi
börn, svo frábær börn, þá áttaði ég mig
bara strax á því að það var ekki gert
Kristín Valsdóttir