Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2005, Síða 163

mun ég hugga yður.“ Enn betra dæmi er að finna í Jes 42:14 þar sem Guð
segir: „Ég hef þagað langan tíma, verið hljóður og stillt mig. Nú mun ég
hljóða sem jóðsjúk kona, stynja og standa á öndinni í sama bili.“ Af þeim
fjölmörgu áhugaverðu dæmum sem Sawyer nefnir hér til sögunnar læt ég
nægja að geta um eitt að lokum. Það er að finna í Jes 49:15 og þar ávarpar
Drottinn Síon sem hefur kveiknað sér undan að hann hafi yfirgefið hann.
„Hvort fær kona gleymt brjóstbarni sínu, að hún miskunni eigi lífsafkvæmi
sínu? Og þó að þær gætu gleymt þá gleymi ég þér samt ekki.“ Sjálfum er
mér þessi texti sérlega minnistæður vegna þess að ég fann gamalt póstkort
á heimili mínu, kort sem langamma mín Sesselja Sigvaldadóttir hafði sent
syni sínum og afa mínum Sigvalda Kaldalóns, lækni og tónskáldi. A kort-
inu stóðu aðeins þessi orð úr Jes 49:15. Þess má geta að Sesselja starfaði
mikið innan Hjálpræðishersins en þar hefur staða kvenna löngum verið
sterkari en í mörgum öðrum kristnum trúfélögum.
Ýmislegt áhugavert er að finna í lokakafla bókarinnar um sýn Sawyers á
gildi áhrifasögunnar. Hann telur Jesaja hafa sérstöðu varðandi notkun og
vinsældir innan ólíkra kirkjudeilda. Þar er ég að vísu ósammála Sawyer. Ég
tel víst að Saltarinn slái Jesaja út og ekki síður varðandi notkun í menning-
unni. Hitt er rétt að Jesaja hefur gegnt lykilhlutverki á sérhverju stigi þró-
unar kristindómsins.
Sawyer segir þróun biblíufræða síðustu ára hafa það í för með sér að
sönnunarbyrðinni verði nú snúið við þannig að þeir sem vilja útiloka áhrifa-
sögu textanna frá kommentörum og kennslu þurfi að sýna fram á réttmæti
þess, en ekki bara afgreiða hana með þögninni.
Þess verði krafist af biblíufræðingum að þeir sýni einhvern áhuga á hvað
orðið hafi um biblíutextana í sögu vestrænnar menningar, hvernig þeir hafa
verið notaðir, túlkaðir og almennt um áhrif þeirra. I þessu sambandi talar
hann um samanburðartúlkun sem ómissandi þátt í biblíurannsóknum (s.
245). Um allt þetta er ég alveg sammála Sawyer.
Þetta er fróðleg bók og efnismikil. E.t.v. mætti gagnrýna hana fyrir að
vera í of ríkum mæli dæmasafn, safn fjölmargra mjög áhugaverðra dæma
um áhrifasögu einstakra ritningarstaða úr Jesaja en ekki sé nægilega unnið
úr þeim dæmum. Þau eru vissulega skilmerkilega flokkuð í kafla með
ákveðnum yfirskriftum en lítið unnið með þau að öðru leyti. Ég nefni þetta
ekki síst vegna þess að ég geri mér grein fyrir að ég hef í ýmsum greina
minna, einkum fyrstu greinunum, um áhrifasögu talsvert verið undir þessa
sök seldur sjálfur.
Áhrifasaga Biblíunnar spannar svo breitt svið að óhjákvæmilegt er fyrir
biblíufræðinga að leita til sérfræðinga á ýmsum öðrum fræðasviðum, svo
161