Skagfirðingabók - 01.01.1985, Blaðsíða 98
SKAGFIRÐINGABÓK
felldustu bjargar burt frá búum sínum og selja burt af landinu,
en taka í staðinn kornmat, sem reynslan sýnir, að búnaði bænda
verður dýrt og óhagfellt.
Með viðskiptabreytingunni, sem nú var sagt frá, hættu vinnu-
menn og gróðamenn að hafa birgðir af kjöti og tólg til sölu
handa fátæku fólki. Þeim þótti fyrirhafnarminna og fljótara að
selja sláturfé sitt kaupmönnum, en að selja það heima út í smá-
skömmtum. Þess vegna eyðilögðust einnig að mestu viðskipti
þau, sem hinir efnaminni menn höfðu átt við gróðamennina.
Var því eini vegur þeirra að leita til verzlunarmannanna og
kaupa kornmatinn.
Það er auðsætt, að hinar fornu lestaferðir manna suður voru
ærið dýrar, svo full ástæða er að ímynda sér, að nútímamönnum
lítist það full ófæra að taka þær upp aftur. En nú ætti að vera
mun aðgengilegra en áður var að eiga viðskipti fyrir Norðlinga
við Sunnlendinga eða Vestfirðinga, þar sem líklegt er, að flutn-
inga mætti fá með strandferðaskipum, sem er ólíkt kostnaðar-
minna. Því þótt að fiskiafli í Skagafirði sé nú mun meiri árlega
en áður var, mundi sá fiskifengur — þó við skiptum milli sveita-
og sjávarbænda — vart nægja sveitamönnum, og að öðru leyti
varla verða þeim jafn hagfellt og hitt, að skipta við Sunnlend-
inga. Það er vonandi, að nú- og seinni tíma mönnum takist með
vaxandi búnaðarfræðisþekkingu, að skilja hvað hagfellt er og
hvernig auðveldast verði að afla sér þess.
Eins og hér að framan er frá skýrt, er auðráðið, að tóvinnu
fólks hnignaði að því leyti, að vinnan minnkaði, því sá iðnaður,
sem áður vissi1 að verzlun, hvarf úr sögunni. En hins ber líka að
geta, að sú tóvinna sem áfram var haldið, sem eru föt sveita-
manna, hefur tekið framförum bæði að efnisgæðum og útliti frá
því sem áður var.
Smiðum og handverksmönnum fór að fjölga á 5. og 6. tug
aldar vorrar. I sama hlutfalli bötnuðu verkfæri iðnaðarmanna.
1 I hdr. vissu.
96