Skagfirðingabók - 01.01.1985, Blaðsíða 116

SKAGFIRÐINGABOK
verið eftirsjá í bókinni, hann hefði ekki verið búinn að skyggn-
ast í hana nógu vel. Auðvitað er í tæpasta lagi, að þarna hafi
Breviarium Holense, fyrsta rit prentað á Islandi (Breiðabólstað
í Vesturhópi 1534 eða 1535, að tilhlutan Jóns biskups Arasonar)
farið í gröf kerlingar, en eitthvert ævagamalt prent hefur það
sjálfsagt verið, úr því Gísli tók til orða með áðursögðum hætti.
Breviarium Holense er nú hvergi til í heiminum - utan tvö
blöð í Konungsbókhlöðunni í Stokkhólmi.
Ekki munar nema 50 árum á aldri Breviarium Holense og
Guðbrandsbiblíu. Árið 1888 kom eintak síðarnefndu bókarinn-
ar í eigu fátæks manns á Miðsitju í Blönduhlíð, var erfðafé.
Afdrif prentgripsins urðu skelfileg, eins og greinir í æskuminn-
ingum Jónasar frá Hofdölum, sonar arfþegans. Skyldi eintak af
Breviarium Holense hafa leynzt úti á Skaga á 19. öld og t.d.
fyrir einhverjar sakir verið í eigu móðurfólks Gísla Gíslasonar,
erfðagripur líkt og Guðbrandsbiblían á Miðsitju? Það er rétt
aðeins hugsanlegt — og verið jarðað að Ketukirkju 1922, í kistu
Þóru Jóhannsdóttur frá Lágmúla.
3.
Gísli Gíslason var hávaxinn maður, ekki gildur á velli, en
allhraustmannlegur; tekinn að slitna þegar ég man eftir honum,
þó seiglingur í skrokknum. Hann var stórbeinóttur, alskeggjað-
ur og orðið grásprengt skeggið, allsítt og óklippt. Hafði stóra
vörtu á neðri vör, blásvarta, og sögðu vísir menn á götunum að
það væri krabbamein. Gísli beit stundum fast í vörtuna, mikið
ef hann át hana ekki af sér, ef honum fannst hún orðin of stór.
En svo kom hún aftur.
Gísla lága og Onnu sá ég aldrei við kirkju, en sagt var hún
læsi guðsorð heima á helgum dögum allt sitt líf. Þau komu ekki
heldur á mannamót inni í Krók. Gísli hefur þó líklega fylgzt
með, þegar mikið stóð til úti á Eyri, kappreiðar, íþróttamót og
fleira slíkt, þótt ég minnist þess ekki. Yfirleitt sinnti hann lítið
114