Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2011, Side 144

Einar Sigurbjörnsson, Háskóla íslands: Ritdómur
Steinunn Jóhannesdóttir:
Heimanfylgja
- Skáldsaga um uppvöxt Hallgríms Péturssonar
byggð á heimildum um ættfólk hans og samtíð
2010. JPV útgáfa. 420 s.
Steinunn Jóhannesdóttir hefur um árabil sökkt sér niður í rannsóknir á
heimildum varðandi ævi Hallgríms Péturssonar og konu hans Guðríðar
Símonardóttur. Arið 1995 var leikrit Steinunnar, Heimur Guðríðar - Síðasta
ferð Guðríðar Símonardóttur í kirkju Hallgríms, sýnt víða um land og erlendis
líka. Eftir samningu leikritsins sökkti hún sér niður í frekari rannsóknir
á heimildum um Tyrkjaránið og lífi Guðríðar og Hallgríms og gaf árið
2001 út Reisubók Guðríðar Símonardóttur þar sem hún fjallar um efnið af
skáldlegu innsæi. Reisubókin varð metsölubók. Nú hefur Steinunn sent
frá sér annað stórvirki sem er skáldsaga um æsku og uppvöxt Hallgríms.
Skáldsagan byggist líkt og reisubókin á heimildum sem að þessu sinni varða
ættfólk Hallgríms og samtíð og eru heimildir allar samviskusamlega raktar
í sérstökum kafla í lok bókarinnar.
Eins og nafnið gefur til kynna er skáldsagan Heimanjylgja engan veginn
framhald Reisubókarinnar heldur fjallar hún um æsku og uppvöxt Hallgríms
frá því hann fæðist og þar til hann á 14. aldursári yfirgefur ættland sitt og
heldur á vit nýrra ævintýra í Danmörku. Bókin byggist á ítarlegum rann-
sóknum á samtíma Hallgríms þar sem ættfólk hans lék mikið hlutverk og
setti svip sinn til mótunar þjóðlífi Islendinga um langa hríð og má með
sanni segja að þeirra áhrifa gæti enn. Úr verður ákaflega vel skrifuð og
læsileg saga af venjulegum strák sem elst upp við óvenjulegar aðstæður í
nánu samneyti við nokkra helstu gerendur íslandssögunnar á öðrum og
þriðja tug 17. aldar. Steinunni tekst vel að vinna úr heimildum sínum og
segja sögu litla stráksins Hallgríms Péturssonar á fyrstu árum ævi hans.
Þarna er engin helgisaga á ferðinni heldur raunsæ lýsing á dreng sem á
sömu reynslu og allir drengir allra tíma, glímir við sömu vandamál, spyr
142