Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2016, Síða 178

177
Þessar samsvaranir geta rennt stoðum undir kenningar sjónarhornsfræð-
innar. Og þær geta vakið athygli á þeirri þögn sem ríkir í vísindarannsókn-
um um gildi femínískra rannsókna og eftirlendufræða á þessu fræðasviði.
Nýr samhljómur allskonar ósamstæðra vísinda?
Hvers konar vísindum óskum við eftir í fjölmenningarlegum lýðræð-
isríkjum okkar tíma? Hvers konar vísindi viljum við í hinum vestræna
heimi sem stendur æ oftar frammi fyrir því að vera ekki miðpunktur á
sviði alþjóðlegra pólitískra hagkerfa? Þetta eru ekki þær spurningar sem
áhrifamiklir vísindaheimspekingar leituðu svara við fyrir einum eða tveim-
ur mannsöldrum. Eigi að síður erum við mörg sem deilum þeirri vits-
munalegu og pólitísku arfleifð sem við hlutum frá þeim um vilja til að þróa
sanngjarnari og félagslega ábyrgari samfélög og vísindi sem geta hjálpað
okkur til þess. Við höfum vilja til samvinnu innan landa og í alþjóðlegu
samhengi. Við metum mikils þekkingu á hvernig heimar okkar starfa – á
reglubundnum fyrirbærum og undirliggjandi orsökum. Við getum stefnt
að nýrri gerð „vísindaheims“ og unnið að því að samræma vísindalegan
og pólitískan ávinning af margs konar vísindarannsóknum, gert hann eins
mikinn og mögulegt er, íhugað rannsóknirnar frá margvíslegum félagsleg-
um sjónarmiðum og iðkað þær með margvíslegum notadrjúgum aðferð-
um. Með slíkri samræmingu megum við aldrei miða að einni stakri „kenn-
ingu um allt“; ekki að „eingildi“ (e. „singularity“), eins og fjallað verður
um í næstu köflum, þar sem slík markmið leiða alltaf til þöggunar þeirra
sem eru ósammála. Það samræmi sem við stefnum að ætti aldrei að vera
fullkomið, aldrei endanlegt og ævinlega brothætt, og þessu yrðum við að
ná með samningaviðræðum og málamiðlunum. Auðvitað eiga samninga-
viðræður og málamiðlanir sér nú þegar stað í daglegri vísindastarfsemi
á Vesturlöndum. Kannski geta bækur um ágreiningsmál og sáttamiðlun,
sem hafa reynst svo vel til að bæta samskipti á vinnumarkaði, alþjóðleg
samskipti og hjónabönd, einnig gagnast vísindaheimspekinni! öll viljum
við að flugmennirnir okkar og hjartaskurðlæknarnir hafi gilda ástæðu til að
vita að þeir gera eins vel og þeir geta við ríkjandi aðstæður. Við viljum að
þeir komist eins nálægt hreinum og algildum sannleika og hægt er, jafnvel
þótt við vitum að ekkert slíkt er í raun gerlegt og að allt sem vísindaleg
aðferð getur nokkurn tíma fært okkur er kenning sem við teljum sennilegri
(að svo stöddu) en sú sem sett var fram á undan henni.
STERKARi HLUTLæGNi FYRiR GRASRÓTARVÍSiNDi