Tímarit Máls og menningar - 01.09.2009, Page 42

42 TMM 2009 · 3
B ó k m e n n t a h á t í ð
hetjur með stáltaugar. Nafn Buzz Aldrins hefur líka lifað áfram í nafni hins
hugrakka Buzz Lightyear (Bósa ljósárs) sem er ein aðalpersóna myndarinnar
Toy Story og fleiri sem á eftir henni komu.
Það er sterkur leikur hjá höfundinum að láta Mattias sjálfan segja sögu sína.
Hann hefur frekar lágstemmda rödd sem hæfir honum vel. Hvert orð er vel
valið, söguhetjan er kurteis maður og notar engin gífuryrði. Johan Harstad
notar raunverulega atburði liðinna áratuga og dægurlög hvers tíma til að koma
tíðarandanum til skila. Sömu tækni beitir Hallgrímur Helgason gjarna í sínum
verkum, hann minnist á sjónvarpsþætti, tískuvörur og tónlist til að skapa hug-
hrif. Stíll Johans Harstad er öllu hófstilltari en Hallgríms, en hann er marg-
orður eins og Hallgrímur er oft, bókin er full af orðaleikjum og skemmtilegum
vísunum auk þess sem aðalpersónan, Mattias, er villuráfandi karlmaður, en
slíkir menn eru jú fyrirferðarmiklir í verkum Hallgríms Helgasonar.
Þótt bókin Buzz Aldrin, hvor ble det av dig i alt mylderet? fari nokkuð út um
víðan völl á köflum hefur hún þó þann kost að hún gefur engin augljós og
auðveld svör við öllum þeim spurningum sem hljóta að kvikna hjá lesendum.
Það er enginn sjálfshjálparbragur á þessari bók og engu er troðið ofan í mann.
Þó má lesa það úr verkinu að heimsfrægðin sé ekki verðugt markmið. Allir
skipta máli fyrir einhverja og líf hverrar einustu manneskju fléttast saman við
líf annars fólks og það er það fólk sem skiptir mestu máli. En hitt leitar líka á
hugann við lesturinn hvort yfirleitt sé raunhæft að sækjast aldrei eftir því að
eftir manni sé tekið, að leita aldrei eftir því að fá hrós og viðurkenningu, að lifa
lífinu þannig að maður sé alltaf aukapersóna?
Sveinbjörn I. Baldvinsson
Raunsæið er pínlegi frændinn
Nokkur orð um danska skáldsagnahöfundinn
Benn Q. Holm
Hér á landi er Benn Q. Holm (1962) varla kunnuglegt nafn, en sjónvarpsþætt-
irnir Album sem gerðir voru eftir samnefndri skáldsögu hans, vöktu hins vegar
verðskuldaða athygli og ánægju þeirra sem þá sáu á RÚV ekki alls fyrir
löngu.
Miðað við það hvað raunsæisskáldsagan hefur lítt átt upp á pallborðið hjá
dönskum bókmenntafræðingum og gagnrýnendum á liðnum árum (og þótt
víðar væri leitað), verður það að teljast töluvert afrek að hafa engu að síður náð
slíkri viðurkenningu og útbreiðslu. En það hefur líka tekið sinn tíma.
TMM_3_2009.indd 42 8/21/09 11:45:30 AM