Tímarit Máls og menningar - 01.09.2009, Page 43

TMM 2009 · 3 43
B e n n Q . H o l m
Sáttur við mótlætið
Enda þótt hann væri sjálfur afsprengi bókmennta-
fræðideildar Hafnarháskóla, og hefði skrifað fimm
skáldsögur þegar yfirlitsritið mikla, Danske Digtere
i det 20. århundrede, kom út árið 2000, var það ekki
nóg til þess að hans væri getið þar. Og það jafnvel
þótt ein þeirra bóka, hópsaga um Kaupmannahöfn,
Hafnia-Punk (1998), hefði sannarlega vakið athygli
á honum sem eftirtektarverðum höfundi.
En Benn Q. Holm hélt ótrauður sínu raunsæis-
sagnastriki, innblásinn m.a. af Solsjenitsyn sem hann las upp til agna á ung-
lingsaldri og svo fór að lokum að hann sló endanlega í gegn. Það var með
Album (2002), hátt í sexhundruð blaðsíðna fjölskyldusögudoðranti sem nokkr-
um árum síðar varð að samnefndri og vinsælli sjónvarpsþáttaröð. En þess má
geta í því samhengi að Holm hefur sjálfur skrifað handrit að sjónvarpsþáttum
(De Udvalgte, 2001) og að kvikmyndaréttur að tveimur öðrum bóka hans hefur
einnig verið seldur (Mørk og Hafnia Punk).
Til marks um að hann hafi nú fengið inngöngu í bókmenntahof hinna túlk-
andi stétta má hafa það að hann hlaut árið 2006 hin eftirsóttu þriggja ára
starfslaun frá Listasjóði danska ríkisins, eftir að hafa sótt um á hverju ári í tólf
ár.
En Benn Q. Holm hefur sjálfur bent á, til skýringar á síðbúinni viðurkenn-
ingu, að ansi mikið sé skrifað af vondum raunsæisskáldskap, að margir haldi
að það sé nóg að ljósrita bara veruleikann og gefa hann út í bók til að hann verði
skáldskapur. Það verði hins vegar að takast á við tungumálið, vinna með hið
fagurfræðilega, til að umbreyta hráefninu í skáldskap.
Í viðtali í Politiken árið 2006 sagði Holm um afstöðu sína til raunsæis-
skáldskapar sem hann hefur helgað krafta sína:
Ég var sjálfur í hinni hámenningarlegu bókmenntafræðideild Hafnarháskóla og
upplifði realismann líka svona eins og pínlegan frænda sem maður rekst á úti á götu
og veit ekki hvort maður á að heilsa eða ekki. En þetta höfðar til mín og ég skrifa
svona sjálfur.
Holm telur líka, eftir á að hyggja, að það hafi verið sér hollt sem höfundi að
þurfa að hafa töluvert fyrir því að hljóta viðurkenningu. Ef hann hefði verið
dubbaður upp í eitthvert séní í upphafi hefði leiðin líklega bara legið niður á
við eftir það.
,Það afmarkaða og það villta‘
Fyrstu skrif hans voru þó ekki raunsæisskáldsögur, því á námsárum sínum sat
hann í lítilli íbúð á Islands Brygge og orti það sem hann kallar sjálfur „léleg
Michael Strunge-ljóð“. Það var svo snemma á tíunda áratugnum, þegar hann
©
T
ho
m
as
A
TMM_3_2009.indd 43 8/21/09 11:45:30 AM