Tímarit Máls og menningar - 01.09.2009, Side 45

TMM 2009 · 3 45
B e n n Q . H o l m
,Sögur af landi og borg‘
Þar á eftir fylgdi svo Album. Um hana segir höfundurinn:
Hún átti upphaflega að heita ,Sögur af landi og borg‘ og byrja í kringum 1970, en það
er sá tími sem ég man fyrst eftir. Þetta áttu að vera litlir prósar, sögubrot sem gerðust
í Vojens, Ishøj eða á Nørrebro í gegnum árin, en svo bærði hið realíska yfirsjálf mitt á
sér og taldi að þetta yrði of mikið klessumálverk og það skorti einhvern ramma utan
um það. Þannig breyttist þetta í fjölskyldusögu.
Eins og sjónvarpsáhorfendur vita, er hér sögð 30 ára saga með því að greina frá
afdrifum þriggja fjölskyldna. Við kynnumst þremur drengjum í kringum 1970
og fylgjum þeim eftir fram á fullorðinsár á síðasta áratug nýliðinnar aldar. Lars
er sonur smáborgara sem stundar viðskipti auk drykkju og framhjáhalds. Jon
er af háskólafólki kominn og Martin er millistéttardrengur úr úthverfunum.
Lars verður að lokum viðfang félagsmálakerfisins en þó ekki alveg án vonar-
neista, Jon endar sem fremur ferkantaður læknir og Martin sem svalur rithöf-
undur. En á þeim árum sem líða hér á milli eiga margir áhugaverðir og mót-
andi atburðir sér stað og höfundinum tekst vel að halda áhuga okkar á drengj-
unum og öðrum persónum sögunnar um leið og hann vekur athygli okkar á
hlutum sem standa okkur of nærri til að við veitum þeim athygli dag frá degi.
Holm segir sjálfur að hann sé ekki sú manngerð sem hafi allt á hreinu um
það hvernig veröldin sé og hvers vegna, enda þótt honum finnist stundum að
það gæti verið þægilegt. Han segist sjálfur sífellt vera í vafa og búa yfir hæfi-
leikum, sem stundum reynist böl, til að sjá hlutina frá dálítið of mörgum hlið-
um.
Ég skrifa ekki bara fyrir sjálfan mig, heldur líka til að einhver lesi það sem ég hef að
segja. Ég vil gjarnan að lesendur mínir verði tilfinningalega snortnir yfir einhverri
fegurð eða sorglegum hlutum í textanum, en mig langar líka til að bifa þeim um
bara þrjá og hálfan sentímetra í öðrum skilningi, svo þeir hugsi kannski, ,Já, það var
einmitt svona‘ eða ,einmitt svona er þetta‘. Ég tel ugglaust sjálfum mér trú um að ég
skrifi um það í hverju það felist að vera manneskja.
Í seinni skáldsögum sínum, Frederik Wenzels rejse (2004), Den ukendte (2005)
og loks Københavns mysterier (2008) hefur Benn Q. Holm haldið áfram að
vinna með raunsæisformið, með ýmsum tilbrigðum, Í þeirri fyrstu er fylgst
með vinsælum menntaskóakennara einn örlagaríkan dag. Den ukendte greinir
frá lukkuriddaranum Gustav sem leitar sannleikans um uppruna sinn. Og í
síðustu sögunni greinir frá Paul sem hefur átt óbeinan þátt í dauða 10 ára sonar
síns og fer að gröf drengsins allar nætur, en á sama tíma vinnur rithöfundurinn
Q. að nýrri skáldsögu og glímir við erfiða meðgöngu konu sinnar. Leiðir þess-
ara tveggja manna liggja saman í borginni að næturþeli.
Af þessu sýnist óhætt að draga þá ályktun sem aðrir hafa raunar komist að
fyrir löngu varðandi Benn Q. Holm og verk hans, að hann sannar það eftir-
TMM_3_2009.indd 45 8/21/09 11:45:30 AM