Tímarit Máls og menningar - 01.11.2009, Blaðsíða 85

U m h u g h v ö r f á h ö f u n d a r f e r l i
TMM 2009 · 4 85
– – –
Ég held ég hafi ekki fleiri orð um „Vögguvísu“ eða sjálfan mig í þetta skiptið.
Ég hef fundið mig knúinn til að segja þér það sem ég hefi skrifað hér. Ég hef
verið hreinlyndur við þig og sagt þér meiningu mína. Ég tel það skaða, að við
höfum ekki getað kynnzt meira persónulega. Samband og samvinna milli bóka-
úgefenda og rithöfunda þarf að vera sem bezt og þéna þeim tilgangi einum, að
bókmennir þjóðarinnar dali ekki, heldur vaxi. Til þess þurfa rithöfundar að geta
menntazt og unnið tiltölulega áhyggjulausir – og bókaútgefendurnir að koma til
móts við þá eftir ástæðum. Það fylgir því töluverð ábyrgð að vera bókaútgefandi
á Íslandi. Og þetta segi ég ekki vegna þess að ég haldi, að ég þurfi að segja þér
það, heldur vegna hins, að mér er einnig ljós sú ábyrgð sem fylgir því að vera
rithöfundur eða ætla að verða það.
– – –
Þú vilt fá að vita, hvað „málverkið“ kostar. Gott og vel. Það er bezt ég snúi mér
að því að lokum, því upphaflega skrifaði ég þetta bréf til þess að svara þeirri
spurningu.
Það er ærið margt sem þarf að taka til greina, þegar skáldsögur eru verðlagðar í
handriti, hvort heldur þær eru eftir unga höfunda eða gamla. Og ég ætla mér ekki
að telja það upp. Ég hef hugsað málið undanfarna daga, síðan ég fékk bréf þitt, og
komizt að þeirri niðurstöðu, að ég geti ekki ætlað minna verð fyrir handritið en
10000 krónur. Sæmilegt verð myndi ég telja fimmtán þúsund.
En sökum þess, að peningarnir eru mér einskisvirði móts við hitt, að sagan
komi út, þá gef ég þér hér með leyfi til að gefa skáldsöguna út í fyrstu útgáfu,
án endurgjalds til mín, þó með því skilyrði, að hún komi á markað ekki síðar en
fyrir næstu jól.
Þú heldur kannski, að ég sé að gera að gamni mínu, eða ég sé jafnvel að gera
tilraun til að móðga þig. Ef þú móðgast af þessu tilboði, þá fæ ég náttúrlega ekkert
við því gert. En tilgangur minn er ekki sá. Ég geri þér þetta tilboð í fullri alvöru,
eins og ég hefi skrifað þetta bréf í heild, í trausti þess, að Halldór Laxness hafi haft
rétt að mæla, er hann sagði við mig fyrir nokkrum árum, að þú værir sá eini í hópi
bókaútgefenda á Íslandi, sem væri „talandi við“.
Með kærri kveðju.
Þinn einl.
(Sign.)
Rúmum mánuði fyrr en bréf þetta var ritað segist bréfritarinn í öðru
bréfi til góðvinar síns Jóns Óskars skálds vona að hann geti dvalið í
London sem lengst og einnig í sama bréfi: „Loksins kvað ég vera búinn
að fá eitthvert gjaldeyrisleyfi heima. En þá á ég aungva peninga til að
borga það með. Ragnar í Smára bregst mér. Hann er einn krímínal, sá
maður.“ Síðar í bréfinu til Jóns Óskars, sem þá var heima á Íslandi, ritar
Elías:
TMM_4_2009.indd 85 11/4/09 5:44:41 PM