Tímarit Máls og menningar - 01.11.2009, Blaðsíða 101

TMM 2009 · 4 101
Sigurjón Árni Eyjólfsson
„Ég er líf, sem vill lifa,
umvafinn lífi sem vill lifa.“
Trúarstef í bókum Bjarna Bjarnasonar2
Síðari hluti
Andlit
Í fyrri grein minni fjallaði ég um það hvernig Bjarni Bjarnason gerði
grein fyrir ferlunum iðrun og játningu í bókum sínum Endurkoma
Maríu, Borgin bak við orðin og Næturvörður kyrrðarinnar. Í bókunum
sem hér verða teknar fyrir, Andlit og Bernharður Núll, er viðfangsefni
höfundarins réttlæting af trú og helgunin. Bjarna tekst þannig í bókum
sínum að gera grein fyrir helgunarferlinu sem er miðlægt í kristinni
arfleifð. Megináherslan hvílir hér á síðarnefnda ritinu.3
Bókin Andlit er rökrétt framhald áðurnefndra bóka. Hún er skáld-
ævisaga þar sem Bjarni greinir frá uppvexti sínum allt til fyrstu ára í
starfi sem rithöfundur og neðanjarðarskáld (A 267). Bjarni lýsir lífs-
hlaupi sínu úr fjarlægð og minnir frásagnarmáti hans nokkuð á aðferð
Íslendingasagna. Það er greint frá atburðum en lesandanum látið eftir að
rýna í huga, upplifun og líðan sögupersónunnar. Spegill tilfinninganna
eru þær fáu setningar sem persónurnar skilja eftir sig. Orðin ein eru
látin um að opna huga og hjarta viðkomandi. Bjarni elst upp við félags-
legt óöryggi þar sem hann þarf að flytja oft á milli staða og heimila. Rétt
um fermingaraldur hefur hann þurft að skipta 16 sinnum um samastað
og 5–6 sinnum um skóla svo eitthvað sé nefnt. Sambandið við foreldra
og fjölskyldu er slitrótt og árum saman sinnir annaðhvort foreldrið
honum ekkert.
Þrátt fyrir þessa óreglu í ytri umgjörð verða oft á vegi hans mann-
1
TMM_4_2009.indd 101 11/4/09 5:44:42 PM