Tímarit Máls og menningar - 01.11.2009, Page 108

S i g u r j ó n Á r n i E y j ó l f s s o n
108 TMM 2009 · 4
8 Otto Kaiser, Der Prophet Jesaja, Kapitel 13–39, ATD 18, 2. útg., Göttingen 1976, 34–36.
9 Þessi orð Jesú eru allajafna talin vera frá honum sjálfum komin og benda til þess að hann hafi
deilt með samtíð sinni hugmyndum um vald djöfulsins. François Bovon, Das Evangelium nach
Lukas, EKK III/2, Zürich 1996, 57–58.
10 Sigurjón Árni Eyjólfsson, Kristin siðfræði, Reykjavík 2004, 474–478.
11 Wilfried Härle, Dogmatik, Berlín 1995, 472–473; Wilfried Joest, Dogmatik, 2. bindi: Der Weg
Gottes mit dem Menschen, Göttingen 1986, 423–424.
12 „Skólaspekingar miðalda álitu að djöflinum hefðu verið gefnar gáfur umfram allar aðrar verur
í sköpunarverki Guð, fyrir utan Guð sjálfan vitanlega, og því teldist synd hans, sem var fyrsta
syndin í alheiminum, hlutfallslega stærri en fall mannanna. Ólíkt Adam og Evu var enginn
sem freistaði djöfulsins. Hann hefur því enga afsökun. Og hann græddi ekkert á því að Jesús tók
á sig syndir manna því hann var ekki maður.“ Bjarni Bjarnason, Bernharður Núll, 177. Bjarni
grípur hér til almennra hugmynda um djöfulinn sem eignaðar eru skólaspekinni, sem aftur á
móti reynist eftitt að finna stað í helstu ritum hennar. Henry Ansgar Kelly „Teufel V“, í: TRE
33. bindi, 124–134. Guðfræðilega eru hér á ferðinni tvær „villur“, annars vegar viss tvíhyggja
þar sem djöflinum er veitt meira vald en hann hefur samkvæmt ritningunni. Og hins vegar er
endurlausn Jesú Krists hér einungis bundin við manninn en ekki sköpunina alla. Það samræm-
ist illa kristinni kenningu. Þessi hugmynd er þó nokkuð almenn. Bjarni nýtir sér þær til að
draga fram vanda djöfulsins varðandi iðrunina.
13 Um fórn Abrahams og túlkunarsögu hennar sjá greinar Kristins Ólasonar, „Barnaofbeldi
í Gamla testamentinu,“ og Sigurjóns Árna Eyjólfssonar, „Fórn Abrahams,“ í Glíman 6. árg.
2009.
14 Albert Schweitzer, Kultur und Ethik – Kulturphilosophie Zweiter Teil, 239.
TMM_4_2009.indd 108 11/4/09 5:44:43 PM