Tímarit Máls og menningar

Ukioqatigiit

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2009, Qupperneq 129

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2009, Qupperneq 129
D ó m a r u m b æ k u r TMM 2009 · 4 129 trúverðugleika. Í umróti nýs árþúsunds finnum við jafnvel til öryggis við að treysta á aðferðir gamaldags lögreglumanna“ (64). Af þessu má lesanda skiljast að Ísland fyrri tíma hafi hreinlega verið of frumstætt fyrir glæpasöguna til að skjóta rótum. Á umliðnum árum hafi Ísland hins vegar færst svo mjög í átt til meginlands Evrópu og nútímans að böl þessara tveggja heima hafi loks gert landnám. Þessi nýju rök íslenska lífheimsins hafa í framhaldinu skilyrt les- endur og endurskapað, og umbreytt bókmenntaskilningi þeirra. Hvað svo sem manni finnst um þessa kenningu kennarans þá er rétt að gaumgæfa áhersluna sem þarna er lögð á hlut fjölmenningarsamfélagsins og hnattvæðingarinnar í túlkun og skilningi, og tilverurétti, íslensku sakamálasögunnar. 4. Hvernig ber að skýra það að í landslaginu sem nú blasir við í íslenskum bók- menntum séu það fyrst og fremst glæpasögur sem gert hafa fjölmenningarsam- félagið sem minnst var á hér að ofan í samhengi við aðra skáldsögu Auðar, Annað líf, að umfjöllunarefni? Það virðist að minnsta kosti óumdeilanlegt að það hefur fallið í skaut sakamálasögunnar umfram aðrar bókmenntategundir að taka til umfjöllunar ýmsa mikilvæga þætti breyttrar heimsmyndar, s.s. inn- flæði erlends vinnuafls á uppgangs- og virkjunartímum (Blóðberg eftir Ævar Örn Jósepsson, 2005), aðlögunarferli menntaðs nýbúa í lífi og starfi (Aftureld­ ing eftir Viktor Arnar Ingólfsson, 2005), fordóma í garð fjölmenningarsam- félagsins (Vetrarborgin eftir Arnald Indriðason, 2005), örlög erlendra verka- manna sem lenda í slagtogi við erlendar mafíur (Land tækifæranna eftir Ævar Örn, 2008), og samspil íslenskra glæpamanna og glæpamanna frá Eystrasalts- löndum (Ódáðahraun eftir Stefán Mána, 2008). Þetta kann að tengjast „inn- byggðri“ hneigð formsins til að gaumgæfa lítt séða anga samfélagsins, líkt og minnst er á hér að ofan; þá kann þetta einnig að skýrast af einhverju sem kenna mætti við „siðferðilega sýn“ tegundarinnar þar sem greina má á milli verka sem öðrum þræði stinga á samfélagslegum graftarkýlum (Simenon, harðsoðna hefðin) og svo þeirra sem fjalla um það hvernig jafnvægi og reglu er á nýjan leik komið á í kjölfar þess að hinni hefðbundnu samfélagsskipan er ógnað (Christie og breski skólinn). Í þessu sambandi mætti einnig nefna áhersluna á réttlæt- issjónarmið og lagalegan grunn samfélagssáttmálans, en útfærsla þessara tveggja þátta er undirliggjandi viðfangsefni greinarinnar. Misjafnt er að sjálfsögðu með hvaða hætti ólíkir höfundar takast á við við- fangsefni sín, og þannig er erfitt að alhæfa nokkuð um það með hvaða hætti ofangreindir höfundar gera fjölmenningarsamfélaginu skil þótt sameiginleg sé gagnrýni á bág kjör minnihlutahópa og innflytjenda, misréttið sem þeir sæta og fordóma samfélagsins. Hins vegar er einnig rétt að benda á annan þátt sem þessar bækur eiga flestar sameiginlegan, og mætti jafnvel tengja við ákveðna hneigð innan greinarinnar, en það er hversu algengt er að bókunum ljúki með sköpun þess sem í öðru samhengi hefur verið kennt við „sýndar-jafnvægi“.11 Vissulega fjallar sakamálasagan í sinni nútímalegu birtingarmynd gjarnan um TMM_4_2009.indd 129 11/4/09 5:44:46 PM
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar: 4. tölublað (01.11.2009)
https://timarit.is/issue/401771

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

4. tölublað (01.11.2009)

Iliuutsit: