Tímarit Máls og menningar - 01.05.2011, Síða 143

D ó m a r u m b æ k u r
TMM 2011 · 2 143
Hirðljósmyndari
hljómsveitanna
Á undanförnum árum hefur Sigurgeir
Sigurjónsson notið mikillar velgengni á
bókamarkaði, ekki síst fyrir viðvarandi
áhuga erlendra ferðamanna á íslensku
landslagi. Í bókum eins og Lost in Ice-
land og Volcano Island markaðssetur
hann „landslagskon septið“ með nýjum
hætti, gerir Ísland að hipp og kúl
áfangastað fyrir ævintýragjarna ferða­
langa. Sömuleiðis sníður hann brot bók­
anna að þörfum (og pyngju) sem flestra
og fylgir „konseptinu“ eftir með áprent­
uðum bolum sem finna má í öllum túr­
istaverslunum á landinu. En sem ljós­
myndari á Sigurgeir sér sennilega sterk­
ari rætur í mannlífsmyndum en lands­
lagsmyndum. Fyrsta ljósmyndabók
hans, Svip-myndir (1982) var uppfull
með manna­ og þjóðlífsmyndir, og fyrir
nokkrum árum endurtók hann leikinn,
gaf þá út metsölubókina Íslend ingar í
samstarfi við Unni Jökuls dóttur.
Sigurgeir var einnig ötull skrásetjari
framvindunnar í íslenskri dægurtónlist
á sjöunda og áttunda áratugnum, enda
var þetta hans (og okkar) tónlist. Mynd­
ir hans birtust í blöðum og tímaritum, á
plötuumslögum og plakötum, en flestar
urðu auðvitað eftir í fælnum, eins og
gengur. Nú hefur Sigurgeir farið í fæl­
inn, dregið saman úrval mynda frá
þessu tímabili og gefið út undir heitinu
Poppkorn. Í formála rekur Sigurgeir til­
drög þess að hann hóf að fylgjast með
popptónlistarmönnum; eins og aðrir
varð hann fyrir áhrifum af tísku­ og
poppljósmyndurunum Philippe Hals­
mann og David Bailey sem er aftur
fyrir mynd ljósmyndarans í kvikmynd
Anton ionis, Blow-up (1966).
Poppmenning þessara ára er því hið
yfirlýsta umfjöllunarefni Sigurgeirs en
innan tíðar rennur upp fyrir lesandan­
um að fremur rýrt er á því stykki.
Hljómsveitirnar eru mikið til þær sömu
(Hljómar, Tónar, 5 pence, Óð menn,
Pops, Flowers, Trúbrot …) og uppstill­
ingarnar sömuleiðis. Var poppmenning­
in á Íslandi virkilega svona fábreytt í
den? Hvar eru hringferðirnar um landið
og sveitaböllin? Síðan er ljóst að Sigur­
geir túlkar fyrirbærið „poppmenning“
býsna frjálslega, því u.þ.b. fjórðungur
myndanna eru ýmist portrettmyndir af
þekktu fólki úr íslensku þjóðlífi eða
skrásetningar atburða á borð við eldgos­
ið í Heimaey og hingaðkomu Nixons og
Pompidous. Hafsteinn miðill? Þorgeir
Þorgeirson? Jónas Árnason? Gylfi Grön­
dal? Með fullri virðingu fyrir popp­
menningu efast ég um að þessir heiðurs­
menn hefðu viljað láta draga sig í þann
dilk. Sem breytir því ekki að margar
portrettmynda Sigurgeirs eru magnaðar.
Þær verðskulda einfaldlega eigin bók.
Myndum Sigurgeirs fylgja textar eftir
Einar Kárson í „Ég man“­stíl Georges
Pérec sem Þórarinn Eldjárn beitti með
eftirminnilegum hætti fyrir nokkrum
árum. Sýnilega hentar þessi knappi og
ljóðræni stíll Einari ekki eins vel; gefur
honum ekki tök á að teygja lopa og
klykkja út með mergjaðri „punchline“.
Þess í stað reiðir hann sig á skyndilegar
og tilfyndnar hugdettur úr misminni.
Sumt af því sem hann „man“ er beinlín­
is rangt. Til dæmis var SÚM aldrei
skammstöfun fyrir Samband Ungra
Myndlistarmanna.