Náttúrufræðingurinn - 2020, Qupperneq 122

Náttúrufræðingurinn
122
dóttir og Árni Bragason fyrir hönd
Heimsminjanefndar Íslands. Þar segir
að staða Þingvalla sem menningarminja
á skrá UNESCO séu í hættu vegna
áformaðs vegar, og möguleikar til að fá
svæðið skráð sem náttúrminjar minnki.d
PÉTUR OG UNESCO
Pétur gerði sér grein fyrir því að
UNESCO gæti leikið lykilhlutverk við
að koma í veg fyrir áformaðar vega-
framkvæmdir að þjóðgarðinum. Hann
fór því til Parísar í maí 2008 til að
ræða við forráðamenn heimsminja-
skrifstofunnar.e Áður, 10. júlí 2007,
hafði Pétur skrifað Mechthild Rössler
framkvæmdastjóra á aðalskrifstofu
heimsminjaskrárinnar, og bent á að
vegurinn setti skarð í óraskað hraun á
hápunkti Mið-Atlantshafshryggjarins,
spillti einstöku útsýni, beindi óæski-
legri umferð um þjóðgarðinn og meng-
aði vatnið. Pétur bendir einnig á að það
finnist önnur leið fyrir þennan veg, sem
allir aðilar ættu að geta sætt sig við.f
Við starfi Rössler tók um þessar mundir
Francesco Bandarin sem Pétur átti
síðan samskipti við. Eftir fund sinn hjá
UNESCO í maí 2008 skrifar Pétur aftur
og hvetur til tafarlausra aðgerða af hálfu
UNESCO (29. maí og 10. júní 2008). Í
bréfinu frá 29. maí segir Pétur meðal
annars að traust vernd Þingvallavatns
og nágrennis hefði einnig þann kost
að geta leitt til annarra verndarsvæða
á Mið-Atlantshafshryggnum þar sem
við Þingvelli væri eini yfirborðshluti
hryggjarins með vatnasviði.g
Íslensk stjórnvöld eru greinilega
á tánum gagnvart UNESCO. Þannig
skrifar menntamálaráðuneytið UNESCO
26. september 2007 og lýkur því með
þessum orðum [þýð. höf.]: „Íslensk
stjórnvöld telja ekki að nýi vegurinn
muni hafa nokkur áhrif á menningarlegt
gildi Þjóðgarðsins á Þingvöllum.“
Málflutningur Péturs hjá UNESCO
hafði auðsýnilega áhrif. Þannig sendir
UNESCO bréf til sendiherra Íslands í
Frakklandi, Tómasar Inga Olrichs, 16.
júní 2008 og óskar eftir upplýsingum
frá stjórnvöldum um hvað standi til á
heimsminjasvæðinu.
Áhyggjum íslenskra stjórnvalda
linnir ekki þótt framkvæmdir við veginn
séu komnar vel á veg. Mennta- og menn-
ingarmálaráðuneytið skrifar 21. janúar
2010 bréf til UNESCO og er það svar við
bréfum UNESCO dags. 16. júní 2008 og
27. apríl 2009 (það tók greinilega nokkra
stund að svara). Í bréfinu segir meðal
annars að vegurinn verði utan þess
svæðis sem skráð er sem heimsminjar
og að ráðuneytið geti því miður ekki
veitt upplýsingar um mat á umhverfis-
áhrifum á ensku þar sem matsskýrslur
séu eingöngu til á íslensku. Af þessu
bréfi má ráða að stjórnvöld höfðu þá
gefið upp á bátinn áform um að fá
Þingvelli skráða sem náttúruminjar
á heimsvísu.
ÞINGVALLANEFND
Þingvellir eru verndaðir með sér-
stökum lögum (47/2004)19 og Alþingi
kýs sjö þingmenn í Þingvallanefnd
sem skal fara með málefni staðarins
undir yfirstjórn umhverfisráðherra. Í
lögunum segir meðal annars að „land
7. mynd. Kort sem sýnir verndarsvæði Þingvallavatns og vatnasviðs þess, sbr. lög 85/2005.3
d Heimsminjanefnd Íslands (e. The Icelandic World Heritage Committee) var skipuð af menntamálaráðherra í byrjun árs 2005 og leysti hún af
hólmi samráðshóp sem settur var á fót árið 2000.