Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2011, Side 18

Múlaþing
Campells er ekki trúverðug. Enn frekar er sú
staðreynd skiljanleg að ekki hafi verið leitað
til Susan Kruse því eins og Þór Magnússon
segir:
A því væri þó greinileg brotalöm, því búið var líka
að tilkynna henni sömu hugmyndir um sjóðinn. I
bréfi 19. apríl 1994skrifarhúnGraham-Campell,
þakkar fyrir sendingu bréfs frá greinarhöfundi og
segist telja það álit hans rétt, að silfrið sé ólíklega
frá víkingaöld heldur sennilegast nýtt sterling-
silfur. ,J think he is right, that the silver is most
unlikely to be Viking Age, and most probably
modern sterling-silverJ Var því búið fyrirfram
að gefa þeim báðum, James Graham- Campell og
Susan Kruse, mjög ákveðna ávísun á niðurstöðu
og getur þetta ekki talizt góð vísindamennska.47
Þ.e. dr. Graham-Campell með bréfinu sem Vil-
hjálmur sendi honum og Susan Kruse vegna
samskipta sinna við dr. Graham-Campell.
Ekki er ætlunin hér að véfengja vinnu-
brögð dr. Graham-Campells í einu eða neinu
enda þykir engin ástæða til að efast um hvorki
getu hans né heilindi í málinu. Hinsvegar
verður að segjast eins og er að fari fræðimaður
með þessháttar vitneskju í farteskinu, sem
dr. Graham-Campell hafði verið fengin, inn
í rannsóknarferli, þá eðlilega veldur það því
að niðurstaðan geturekki talist 100% hlutlaus
eins og hún hefði átt að vera.
Vilhjálmi var að lokum bannað að tjá sig
fyrir hönd Þjóðminjasafnsins og sagt upp
starfi sínu hjá því vegna ummæla sinna og
aðkomu í þessu máli. Dómnum var ekki
áfrýjað til Hæstaréttar.
Sjóðurinn er enn hluti af grunnsýningu
Þjóðminjasafnsins og sýndur sem víkinga-
silfur.
Lokaorð
I þessari ritgerð hefur verið leitast við að
rekja undanfara þeirra atburða sem í daglegu
47 Þór Magnússon (1996).
máli kallast silfursjóðsmálið, atburðina sjálfa
og endalok. Efnið er viðamikið, í raun of
viðamikið til þess að gera því almennilega
skil í svo stuttri ritgerð, og oft á tíðum erf-
itt að átta sig á hvernig raunverulega var í
pottinn búið í þessu máli þar sem gögnum
ber oft ekki saman, einföldum hlutum eins
og dagsetningum, nöfnum og þessháttar ber
ekki saman milli gagna. Mikil þörf er á því
að virkilega taka þetta mál fyrir og gera það
upp, þó auðvitað hafí náðst viss lending með
hlutlausu mati danska þjóðminjasafnsins og
dómsins sem gekk í málinu. Hinsvegar er
kannski ekki nógu langur tími um liðinn til
þess að hægt sé að gera upp málið án þess að
eiga á hættu að espa upp þau öfl sem þarna
fóru í gang.
Niðurstaða höfundar er að auðvitað bar að
rannsaka sjóðinn, rétt eins og hvem annan grip
sem Þjóðminjasafninu berst. Það er heldur
ekkert óeðlilegt að niðurstöður þessháttar
rannsókna stangist á og upp rísi fræðilegt
álitamál um þær niðurstöður sem þannig fást.
Fjaðrafokið sem gaus upp vegna niður-
stöðu fyrstu rannsóknarinnar er hinsvegar
eitthvað sem er í raun ótrúlegt að skyldi gerast
og þær heiftúðugu ritdeilur sem því fylgdi.
Það er fáránleg tilhugsun að hjón úti á landi
taki upp á því að falsa víkingaaldar silfursjóð
og fá í lið með sér mikilsvirta fræðimenn
og háttsetta embættismenn í samfélaginu til
þess að hljóta athygli af einhverri gráðu. Þó
sjóðurinn hafí ekki verið sá sem talið var er
hæpið að þar sé þeim um að kenna sem fundu
hann eða komu að honum á fyrstu dögunum.
Allur þessi málatilbúningur skilur eftir sig
þá tilhugsun hvort ekki hafí verið eitthvað
annað og meira í gangi. Var hugsanlega ein-
hver að reyna að ná sér niðri á einhverjum
vegna einhvers sem aldrei kom fram? Þessum
spumingum skal þó ekki svarað núna enda
engin efni til þess, en það er óhjákvæmilegt
að velta þeim upp þar sem allt þetta mál er
jafn ótrúlegt og hér hefur verið rakið.
16