Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2011, Blaðsíða 80

Múlaþing
Ein tóftanna milli vatna. Sýn er til suðursyfir Búðarvatn framanvert. Enni til hœgri. Ljósmynd: Alfgerður Malm-
quist Baldursdóttir, 2011.
Þama var loksins komin ásættanleg skýr-
ing á tóftunum neðan hjallans. Þær vom hluti
af stærra býli sem leyndist þar ofar. Reyndar
þóttu mér tættumar við Lögmannshraun svo-
lítið einar á báti þangað til ég fann þessar.
Við það fékkst mun eðlilegri tenging milli
allra þessara fomminja þar sem Asinn á milli
vatnanna er í beinu framhaldi af Þórisásnum
til suðurs. Hver sem er gæti raunar gengið yfír
þessar tóftir án þess að taka eftir þeim, svo vel
falla þær orðið að umhverfinu sökum aldurs.
Menjar þessar eru í um kílómetra fjarlægð
frá Lögmannshrauni og minna um margt á
þær fomleifar sem Daniel Bruun rannsakaði
víða um land í kringum aldamótin 1900, m.a.
á Hofsstöðum í Mývatnssveit, (sbr. Islenskt
þjóðlíf íþúsimd ár, fyrra bindi).
Ut frá þeirri ályktun minni að þama væri
hugsanlega blóthof, fór ég að kanna betur
svæðið neðan hjallans til að átta mig á hver
aðkoman hefði verið að „hofínu“. Auðsætt
var vegna „hofgarðsins“ að gestir hlytu að
hafa komið neðan frá en þægileg leið er upp
gróna skál sem er þar í hjallanum við fremri
enda klettastallsins áðumefnda. Eftir nokkra
skoðun þar í neðra sýndist mér móta fyrir
tveimur garðbrotum út ffá garðstúfnum undir
klettinum og tengjast þau gamla vörslugarð-
inurn milli vatnanna sem getið var hér að ofan.
Bilið milli garðanna er um 16 metrar og em
sjáanleg hlið í báðum endum. Fremra hliðið
er fast við litlu tóftina og slétt braut í gegn en
ytra hliðið er í vörslugarðinum og greinilegar
djúpar götur sem liggja þaðan til norðurs.
Enda í milli mældist dilkur þessi um 60 til
70 metra langur og því nálægt 1000 fermetrar
að flatarmáli. Þama virðist mér hafa verið
hestarétt og má ætla að litlu tóftimar framan
við réttina hafi þá nýst sem reiðtygjageymslur
fyrir blótsgesti.
Austur af sumarbústaðnum fyrrnefnda
hefur verið girt af lítið svæði sem tilheyrir
honum og þekur það mestan part þessarar
meintu hestaréttar. Brekkuvegurinn svonefndi
er fom reiðleið út og niður að Kirkjubæ og
liggur einmitt í gegnum bæði þessi hlið.
78