Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2011, Qupperneq 160

Múlaþing
Flutningar á bát frá Sandbrekku niður SelQót út á Héraðsflóa
og upp Lagarfljót að Skeggjastöðum í Fellum vorið 1880
Það er upphaf þessarar frásagnar að vorið 1880 keyptu
fjórir bændur í Fram-Fellum bát af Halldóri Magnússyni á
Sandbrekku í Hjaltastaðarþinghá. Þeir sem keyptu bátinn
voru þessir: Eiríkur Kjerúlf hreppstjóri í Hrafnsgerði, Jón
Ólafsson óðalsbóndi á Skeggjastöðum, Einar Jónsson
óðalsbóndi sama stað og Jón Rafnsson óðalsbóndi á Hofi.
Báturinn var íjögurra manna far, traustur og góður, hét
„María“. Nú var um það að ræða að ná bátnum og voru
valdir til þeirrar farar fjórir hinir vöskustu menn, er völ
var á, sinn frá hverjum búanda. Sá sem þetta ritar var frá
Hrafnsgerði. Gunnlaugur sonur Einars á Skeggjastöðum,
mesti efnispiltur. Hann dó skömmu síðar. Frá Jóni var
sendur Sigfús Sigfússon sagnaþulur. Hann var þá ekki
orðinn eins fyrirferðarmikill með þjóð vorri eins og síðar
varð og frá Hofi var sendur Sigfús Einarsson ættaður úr Fljótsdal. Gunnlaugur var sjálf-
kjörinn foringi fararinnar sökum ættar og alls atgjörvis.
Okkur var íylgt á hestum út að Litla-Steinsvaði. Þar fórum við yfir Fljótið, löbbuðum
eftir það sem leið lá í Bóndastaði um kvöldið og gistum þar um nóttina. Þar bjó þá Jón
Einarsson frá Vallanesi. Morguninn eftir fórum við frá Bóndastöðum og komum snemma
dags að Sandbrekku, en biðum þar allan daginn til kvölds. Biðum víst eftir sjávarfalli.
Þess er ef til vill vert að geta að sú „María“ sem við vorum að fínna var heima á Sand-
brekku. Búmannlegt var um að litast á því heimili, sama hvar litið var utan bæjar eða
innan. Þá voru viðtökur ekki síðri, allar með hinum mesta höfðingsbrag.
Með þeim Sandbrekkuhjónum hefi ég séð mestan hjónasvip á ævi minni: Þau Halldór
og Guðrún áttu átta böm, sex sonu og tvær dætur, sem öll máttu heita uppkomin er þetta
var og öll hin mannvænlegustu. Þar á nesinu sá ég tíu reiðhesta
í einum hóp og fleira var þessu líkt á þeim bæ. Um kvöldið
fómm við frá Sandbrekku eftir glaðan og góðan dag. Okkur
var hjálpað með bátinn ofan Bjarglandsána og Halldór léði
okkur mann alla leið norður að Hóli.
Við fórum eftir Bjarglandsá og út Selfljót, út úr ósnum
og áfram héldum við um nóttina í blíðasta og besta veðri
norður Héraðsflóa og inn í Lagarfljótsós allt að Hóli. Komum
við þangað heldur fyrir fótaferð. Þá var einn sona Halldórs
kominn þar á hestum til að sækja manninn sem okkur fylgdi.
Þá bjó á Hóli Jóhannes [Jónsson], fóstri Kjarvals málara,
mikill karl og dugnaðarlegur. Þar biðum við eftir kaffí og ég
Eigandi mvndar: Ljósmynda- man þaó, að ég sofnaði á meðan verið var að hita það. Þaðan
safn Austuríands héldum við svo sem leið lá upp eftir Lagarfljóti, drógum bátinn
Jóhannes Jónsson bóndi á Hóli.
Halldór Magnússon bóndi á Sand-
brekku. Eigandi myndar: Ljós-
myndasafn Austurlands
158