Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2013, Qupperneq 16

Múlaþing
Vorið 1891 tekur hann sér svo far með
skipi frá Færeyjum til Seyðisfjarðar. Skipið
sem hét Ullur fór ekki lengra en að Þórarins-
staðaeyrum. En gefum nú Friðriki orðið:
Frá Þórarinsstaðaeyrum gengum vjer, jeg
og nokkrir Færeyingar, inn til Seyðisfjarðar-
kaupstaðar. Jeg hafði færeyiska húfu á höfð-
inu og færeyiska skó á fótunum. Þegar vjer
komum inn undir Búðareyri, komu tveir
menn á móti oss. Þeir heilsuðu og fór annar
þeirra strax að fala Færeyinga til sjóróðra.
Flann var úr Borgarfirði eystra, og kvaðst
hafa útveg og ljet mikið yfir sjer og var allur á
lofti. Hann fór að fala mig og talaði eitthvað,
sem átti að vera færeyiska. Jeg svaraði í sama
tón og kvaðst ekki vilja vera hjá honum; mjer
Iitist ekki vel á hann, og mundi hann ekki
geta borgað mjer eins og bæri, því jeg væri
mesti fiskigarpurinn í Færeyjum. Hann varð
óðamála, en Færeyingamir ætluðu að rifna
af hlátri. Svo varð hann reiður og snéri sjer
frá mér og fór að tala við einhvem annan. Þá
fór hinn maðurinn að tala við mig. Hann var
sjerlega virðulegur maður. Hann spurði, hvort
jeg væri Færeyingur í raun og veru. Jeg sagði
honum althið sannajeg væri ekta Islendingur
og hefði aldrei sjeð ugga dreginn úr sjó. Hann
hló og sagði að sig hefði grunað þetta. Þetta
var hinn mikli merkisbóndi Hjálmar Her-
mannsson frá Brekku í Mjóafirði.3
Flér lýkur frásögn séra Friðriks af þessu atviki.
Fiver þessi mikilláti Borgfirðingur var er ekki
gott að átta sig á. Hugsanlega var þarna á
ferðinni utanaðkomandi maður sem hugði
á útgerð frá Borgarfirði hvort sem af henni
varð eða ekki.4
3 F.F. Undirbúningsárin, bls. 169.
4 Þorsteinn „borgari“ hóf ekki útgerð á Borgarfirði íyrr en 1894.
Annars var Þorsteinn Magnússon í Höfn umsvifamestur í útgerð
þar, um eða fyrir aldamótin (Saga Borgarfjaróar eystra, bls. 94)
en lýsingin fellur illa að honum.
Þó að Friðrik tæki ekki fyrsta tilboði um
sjómennsku þá endaði hann sem sjómaður
á Mjóafirði þetta sumar, hjá Jóni nokkrum
Jónssyni sem gerði út 3 báta frá býli sem hét
Miðhús í landi Kross út með sunnanverðum
Mjóafírði. Friðrik kunni vel við sjóróðrana
og húsbóndinn reyndist honum vel þrátt fyrir
illt umtal um hann hjá einhverjum Seyðfirð-
ingum. Lenti þó eitt sinn í því að þurfa að
koma á sáttum milli formannsins á bát sínum
og húsbóndans þegar helgardrykkja hafði
farið úr böndunum.5
Fyrr um sumarið hafði hann heimsótt
Stakkhlíðinga þar sem bæði hjónin voru í
ætt við hann - ættuð frá Kjama við Akureyri.
Ekki gafst tími til að heimsækja frændfólk í
Geitagerði sem voru þær Kristbjörg afasystir
Friðriks, prestsekkja frá Valþjófsstað „og
Ragnhildur Metúsalemsdóttir, dóttir Krist-
bjargar úr fyrra hjónabandi; en Ragnhildur
var ekkja sjera Stefáns Pjeturssonar.“6
Kynnum Friðriks af sjómönnum á Austur-
landi lauk þó ekki þetta haust og Borgfirðinga
átti hann eftir að hitta síðar á heimavelli. Hin
kunnu félög KFUM- og K stofnaði hann árið
1899 og var árið eftir vígður til prestsþjónustu
við Holdsveikraspítalann í Laugamesi.
Fyrir hvatningu Sigurbjöms Astvaldar
Gíslasonar réðu Norðmenn séra Friðrik til að
ferðast um Austur- og Norðurland, sumarið
1905, til að sinna kristnihaldi meðal norskra
sjómanna.7 Norskir sjómenn vom íjölmennir
á þessum slóðum við veiðar á þorski og síld
og svo á vegum hvalveiðistöðva.
Friðrik fer sjóleiðis til Fáskrúðstjarðar,
þar sem hann hélt til hjá Magnúsi Gíslasyni á
Búðum, og hélt bæði íslenska og norska sam-
komu og aðra helgi messaði hann á íslensku
5 F.F. Undirbúningsárin, bls. 171-182.
6 F.F. Undirbúningsárin, bls. 170.
7 Sjá Sigurbjöm A. Gíslason, „Athugasemdir og skýringar“ Iskóla
trúarinnar: Minningarrit um Olafiu Jóhannsdóttur, útg. S.A.G.,
Reykjavík 1927, bls. 145. Sjá einnig bls. 42 um þátt Olafíu í
ráðningu Friðriks.
14