Strandapósturinn - 01.06.1992, Side 62

til að losa hann úr maganum og síðan var kríunni haldið fastri í
bugnum á króknum og livort tveggja dregið upp úr hákarlinum.
Þetta gekk ágætlega. Nú þá gat vaðamaðurinn farið að beita sinn
krók en hinir tóku hákarlinn og sneru honum enn við svo kviður-
inn sneri að bátnum. Þá var tekið verkfæri sem hét gómbítur.
Til hvers var hann notaður ?
Þetta var skeifa með endana beygða út í odda, beitta odda, og
tréskaft. Þessu var stungið upp í hákarlinn og efri skolturinn gekk
niður á oddana, en skaftið stóð inn af borðstokknum og þetta var
gott vogarafl og trjónan upp fyrir borðstokk. Þá var tekin skálmin,
biturlegt verkfæri um 75 sentimetra langt blað og ekki nema
tveggja sentimetra breitt, mjög beitt og haft í skeiðum eða slíðrum
til þess að það skaðaði engan og var mjög vel litið eftir því að það
væri aldrei svo lögð frá sér skálm að henni væri ekki stungið í
skeiðar. Með skálminni var stungið í gegnum trjónuna á hákarlin-
um og skorið kringlótt gat eins og fimmtán sentimetra langt.
Þegar það var búið var farið með hendina inn í þetta gat, tekið í
mænuna og hún dregin úr hákarlinum. Það er svo undarlegt
. . .mænan er svo seig að það kom varla fyrir að hún slitnaði.
Hver var tilgangurinn með því að taka mænuna úr hákarlinum?
Það var gert til þess að hann yrði alveg máttlaus, gæti ekki hreyft
sig. Ef hákarl var með hluta af mænu í sporðinum og þegar átti að
róa fyrir þessu þá var hann alltaf á hreyfingu með sporðinn og dró
úr ferð og gerði erfiðari róðurinn.
Þií átt við að aflinn hafi verið dreginn við hliðina á bátnum . . .
Já, meirihluti aflans var seilaður utan við bátinn. Og nú kom að
því að koma seilabandinu í hann en því var alltaf fest í „gömlu seil“
sem kölluð var. Það var kjaftvikið á hákarlinum og eini staðurinn á
hausnum sem er nógu seigt í til að ekki slitni út úr á róðri.
Seilabönd voru sérstaklega tilbúin. Það var kaðall með lykkju á
enda. Dregið var í gegnum „gömlu seil“ og gegnum lykkjuna á
kaðlinum og hert að. Því næst var bandið dregið kviðmegin frá
upp í gegnum gatið, sem kallað var trumbugat. En þegar sá sem
trumbaði átti að trumba hákarl þá varð hann að ákveða á hvort
borðið átti að seila bákarlinn.
Afhverju var það ekki sama?
60